Page 192 - Diện Mạo Và Triển Vọng Của Xã Hội Tri Thức

Q uyén dược g iáo dục: m ột th àn h q uả và m ột m ục tiêu
Quyên được giáo dục là một trong những quyén của con người được tuyên bố
trong Tu yên ng ôn N h ả n q u yền T h ế giới (1948):
1. Tất cả mọi người đéu có quyền được giáo dục. Giáo dục phải được miễn phí,
ít nhất trong các giai đoạn sd cáp và cd bản. Giáo dục sd cấp phải trở thành
bắt buộc. Giáo dục kỹ thuật và chuyên nghiệp nói chung phải luốn sẵn sàng
phục vụ, và giáo dục đại học cán phải được tiếp cận công bằng cho tát cả mọi
người trên cd sở năng lực.
2. Giáo dục phải hướng tới sự phát triển đầy đủ vé nhân cách con người và
củng cố sự tôn trọng nhân quyén và những quyên tự do co bản, Giáo dục phải
đẩy mạnh sự hiểu biết, lòng khoan dung và tình hữu nghị giữa các quốc gia,
các nhóm người cùng chủng tộc hoặc cùng tôn giáo, và phải đẩy mạnh hdn
nữa các hoạt động của Liên hợp quốc nhằm duy tri nền hòa binh {T u y ên ngôn
N h ă n q u y ề n T h ế giới, Điều 26/1 và 26/2).
Gáo dục còn được nhắc đến trong Th ỏa ước qu ố c tế về q u y ề n kin h tế, x ã hộ i
và văn h ó a (1966):
Các quốc gia ký kết Thỏa ước này công nhận rằng, muốn thực hiện đây đủ
quyén được giáo dục thì: (a) Giáo dục tiểu học phải được phổ cập và được
cung cáp miễn phí cho tất cả mọi người; (b) Giáo dục trung học, với nhiêu hình
thức khác nhau, bao góm cả giáo dục trung học kỹ thuật và hướng nghiệp,
phải luôn sẵn sàng được phục vụ và để cho tát cả mọi người đéu có thể tiểp
cận thông qua các phưong thức phù hợp, đặc biệt là thông qua việc áp dụng
dán dán nén giáo dục miễn phi; (c) Giáo dục đại học cũng phải để cho tát cả
mọi người được tiếp cận công bằng, trên cd sở năng lực, bằng mọi phưdng
tiện phù hợp, và đặc biệt là bằng việc áp dụng dán dần nền giáo dục miễn phí;
(d) Giáo dục cd bản phải được khuyến khích hoặc tăng cường đến mức tối đa
cho những ngưòi không nhận được hoặc không hoàn thành trọn vẹn giáo dục
tiểu học; (e) Hệ thống trường học cần phải được triển khai tích cực ở mọi cấp
độ, một hệ thống học bổng thỏa đáng phải được thiết lập, và các điều kiện vật
chát của đội ngũ giảng dạy cán phải được cải thiện liên tục (Thỏa ước quốc tế
vé quyén kinh té, xã hội và văn hóa, Điều 13.2).
Quyén được giáo dục còn được đề cập đến trong Công ước về quyên trẻ em
(1989), trong Tuyên ngôn thế giới vé giáo dục cho tát cả mọl người (domtien,
Thái Lan, 1990) và Khung Hành động Dakar (2000).
Quyên được giáo dục là trọng tâm sứ mạng của UNESCO, và nguyên tắc
cơ bản về “bình đẳng cơ hội giáo dục” là một trong những mục đích của
UNESCO, như đã được thừa nhận trong Hiến pháp của Tổ chức này (Điều 1,
tiểu mục 2(b)). Công ước chống phân biệt đối xử trong giáo dục (1960), là
công ước thể hiện nguyên tắc này, cũng được Ban Điéu hành UNESCO công
nhận là cột trụ cùa nền Giáo dục cho tất cà mọi người (EFA). Các nghị quyết
vé quyén được giáo dục do ủy ban về quyền con người thông qua cũng dành
một tâm quan trọng lớn cho Công ước này.

192