Page 88 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam
P. 88
Các dại công thần trong lịch sứ Việt Nam 89
thêm sức sống và thỉ liệu cho một Trần Quang Khải trong thơ.
ấn tượng sâu sắc của người đọc thơ Trần Quang Khải càng trở
nên rất đẹp khi được gắn liền với những giai thoại trong mối
quan hệ giữa ông và Trần Quốc Tuấn: hai ông đã vì việc nước
lúc ấy mà bỏ hết hiềm khích cũ, trờ thành hai ông quan đầu
triều gương mẫu, cũng là hai người anh em rất mực thân tình.
Đại Việt sử ký toán thư đã có những dòng rất cảm động để kể
về điều này: “Một hôm Quốc Tuấn từ Vạn Kiếp đến, Quang
Khải xuống thuyền chơi suốt ngày mới về. Lại tính Quang
Khải lười tắm gội, Quốc Tuấn thi thích xông tắm, từng nói đùa
với Quang Khải rằng: “Thân cáu bẩn xin tắm giùm”. Rồi Quốc
Tuấn cởi áo Quang Khải ra, lấy nước thơm tắm cho ông và nói:
“Hôm nay được tắm cho Thượng tướng”. Quang Khải cũng nói:
“Hôm nay được Quốc công tắm cho”. Từ đấy hai người vui chơi
với nhau, tình thân càng mặn” (Đại Việt sử ký toàn thư, bản
dịch, Tập II. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1967, tr.72).
Trong vô vàn cái đẹp của đòi sống, tưởng không có gì đẹp
hơn là những con ngưòi biết tự vượt mình. Nhưng trong số những
con nguời biết tự vượt mình, tưởng không có gì cao cả hơn là
những người biết gắng sức theo cùng tầm thước lịch sử mà lớn
vượt lên. Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải và nhiều nhân vật
đời Trần đã chiến thắng oanh liệt kẻ thù phương Bắc và sống mãi
cho đến ngày nay, chính là những con người như vậy!
Nhưng tất cả những điểm nổi bật ở thi sĩ Trần Quang Khải
mà ta vừa viện dẫn cũng sẽ không hoàn toàn thu hút được sự chú
ý rộng rãi của các thế hệ sau, nếu như trong văn nghiệp của ông
không có một bài thơ tuyệt tác: bài Tụng giá hoàn kinh sư (Phò
giá trở về kinh). Bài thơ làm vào khoảng những ngày cuối thượng
tuần tháng Bảy năm 1285, tức là trong những ngày thắng lợi
tưng bùng của cuộc kháng chiến lần thứ hai. Ngày 9 tháng Bảy
năm này, Trần Quang Khải được lệnh hộ giá hai vua Trần trở lại
