Page 207 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

208 Tủ sách 'Việt Nam - đất ŨUÚC, con nguôi'

luợng quân sự lớn như vậy gây nghi ngờ ttr phía triều đình Huế.
Kết cục là đại úy Garnier thuyết phục đô đốc Dupré là chỉ cần vài
chục binh sỷ tinh nhuệ là đủ. Trên giấy tờ, Gamier có lệnh điều tra
tình hình tranh cãi giữa Dupuis và nhà đương cục, trục xuất
Dupuis khỏi Bắc Kỳ sau khi đã thu xếp bồi thường thiệt hại cho
ông ta. Tiếp đó Gamier phải buộc nhà đương cục chấp thuận mở
cửa thông thương tuyến đường thủy sông Hồng, đặt ừạm thuế
quan và dùng tiền thuế thu đuợc để hoàn trả phí tổn cuộc viễn
hành. Tuy nhiên thực tế là Gamier đã rất hoan hi viết thư cho anh
trai "Tôi có toàn quyền hành độngỉ Nước Pháp tiến /ên!"'®'
Garnier chuyển quân ra Bắc thành hai đợt, đợt đầu 83
lính, đọt hai thêm 88 lính và hai pháo thuyền”* (kể cả số thủy
thủ và thủy binh). Tới ngày 5 tháng 11 ông ta đã đến Hà Nội
trên tàu hoi nước của Dupuis, do Dupuis đi đón dọc đường.
Cộng với thuộc hạ của Dupuis, gồm có 10 người Âu, 30 người
Á, 150 lính đánh thuê Vân Nam và một số lính Cờ vàng,
Garnier chuẩn bị đánh chiếm thành Hà Nội sau khi nhận thấy
các yêu sách của mình không đe dọa được Nguyễn Tri Phương.
Đêm ngày 19, rạng sáng ngày 20 tháng 11 năm 1873,
Gamier đánh úp thành Hà Nội. Quân Pháp bất ngờ đánh chiếm
vòng phòng thủ bên ngoài của hai cửa phía Nam, và vượt qua cầu
truúc khi quân trú phòng kịp bắn xuống. Đồng thời, pháo từ các
pháo thuyền cũng bắn lên, khiến cho binh lính phòng thủ, do
không quen vói đạn pháo, bỏ chạy tán loạn khỏi thành theo cửa
Tây. Cùng lúc đó, hỏa lục quân Pháp cũng bắn vỡ cửa Nam, và
chi trong một giơ, quân Pháp đã treo cờ tam tài lên vọng lâu
thành Hà Nội. Hơn hai nghìn quân triều đình bị bắt làm tù binh,
về phía quân Pháp, chỉ có một người lính đánh thuê Vân Nam
của Dupuis bị giết do một viên sỹ quan Pháp bắn nhầm**'*'.

'®’McAleavy, trang 129.
McAleavy, trang 133.