Page 164 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam
P. 164
Các đại công thần trang lịch sử Việt Nam 165
theo bọn tôi tớ? Quả lão phu có mắt cũng như không. Có tội
lắm! Có tội lắm!
Từ đó chủ nhà may sắm quần áo mới xem Duy Từ là khách
quý, mòi ngồi giảng học, đối đãi hết sức trọng vọng.
2 . Đổi họ để đi thi
Đào Duy Từ vốn người Đàng Ngoài, quê gốc ở làng Hoa
Trai, nay thuộc xã Nguyên Bình, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa.
Bố là Đào Tá Hán, trước làm lính cấm vệ trong triều, thòi Lê -
Trịnh. Một hôm, nhân lúc nổi hứng, Tá Hán đã sáng tác bài
thơ ca ngợi chúa Trịnh như sau:
Trang quốc sử ai bằng Trịnh Kiểm
Tỏ thần uy đánh chiếm hai châu
Thẳng đường rong ruổi vó câu
Phù Lê, diệt Mạc trước sau một lòi...
Tá Hán liền bị quy là phạm thượng, trong thơ dám nói cả
tên húy của chúa là Trịnh Kiểm, ông bị tội phạt đánh đòn 20
roi và bị đuổi về nhà làm dân thường.
Nhờ có tài đàn hát nên Tá Hán bèn đi theo một gánh hát
để kiếm sống và ít lâu sau đã trở thành kép hát tài giỏi, nổi
tiếng khắp vùng.
Có lần, gánh hát đến diễn ở làng Ngọc Lâm trong huyện.
Đào Tá Hán trọ trong nhà vị tiên chi của làng này là Vũ Đàm.
Ông tiên chỉ họ Vũ có cô cháu gái là Vũ Thị Kim Chi đem lòng
yêu Tá Hán. Lúc đầu Tá Hán sợ phận mình nghèo khổ, khó kết
thành vợ chồng. Nhưng sau khi nghe người nhà vị tiên chỉ
thuyết phục rằng cô Chi có sẵn vốn liếng làm ăn, không phải
lo nghèo chẳng nuôi nổi vợ, nên Tá Hán nghe theo.
Họ làm lễ thành hôn rồi mua đất, dựng nhà ở Hoa Trai, sau
hơn một năm thì sinh ra Đào Duy Từ. Khi Duy Từ lên năm, chẳng
may bố bị bệnh mất. Người mẹ chịu ở góa, một mình ngược xuôi
