Page 38 - Bí Quyết Thi Đậu THPT Quooac Gia Môn Văn

không làm cho Hộ bừng tỉnh lại mà rượu đã làm cho Hộ thay đổi cả tâm tính
“thay đổi quá lớn thật đáng sợ” có lúc: “Hắn đã đ ổ xuống như một khúc gỗ
xuống bất cứ cái giường nào, ngủ say như chết” có lúc “hắn lảo đảo bước vào nhà”,
“mất gườm gườm, dôi môi mím chặt...”. Thô bạo hơn! tàn nhẫn hơn! có lúc hắn say
rượu lại đánh đập, mắng chửi mẹ con Từ không một chút ngượng mồm “hấn đòi
vật một nhát cho chết cả mẹ con Từ’, hắn mắng Từ thậm tệ, hắn nói “chỉ biết ăn
rồi ngồi ôm con như nhện ôm khư khư bọc trứng, không chịu làm thèm việc gì cho
có tiền”, “chỉ khổ thằng này thôi ... chỉ khổ thằng này thôi Nhưng lúc hắn tỉnh
rượu, hắn “rón rén” lại gần bên Từ “xin lỗi Từ’, “hôn hít các con như một người
cha tốt” rồi hắn tuyên bô' bỏ rượu, chừa rượu, nhưng cái nghiệp văn chương vẫn
còn nặng nợ với hắn và sau đó, hắn lại say, say rồi tỉnh, tỉnh rồi say. Cái vòng
luẩn quẩn ấy cứ tiếp diễn. Hộ phải trải qua những ngày tháng dằn vặt u uất,
đau khổ, bất lực, bế tắc không tìm được lôi ra và có lúc; “Hắn khóc nức nở” bên
Từ, đó là những giọt nước mắt àn năn, đau khổ, muộn màng của Hộ là bi kịch
tinh thần đau đớn thứ hai của anh, khi tình thương là tất cả là trên hết, là
nguyên tắc sống cao nhất đôi với Hộ nhưng trong thực tế cuộc sông, Hộ đã tự
chà đạp lên nguyên tắc ấy, là nỗi đau đớn của người tri thức nghèo trong xã hội cũ
trước Cách mạng tháng Tám. Tại sao Hộ phải rơi vào những bi kịch tinh thần đau
đớn như thế? Qua những bi kịch của người trí thức nghèo trong xã hội cũ trước cách
mạng, chứng tỏ, chế độ thực dân phong kiến lúc ấy, đã không biết trọng dụng
những người có tài năng và tâm huyết, xem thường thành phần trí thức, không tạo
cho họ có những cơ hội, môi trường để phát huy tài năng và thực hiện những hoài
bão chính đáng của mình và bên cạnh đó, cuộc sông của người dân quá cơ cực, lầm
than với “gạo châu củi quế”, “văn chưcmg hạ giới rẻ như beo”. Chính hoàn cảnh xã
hội lúc ấy, đã đẩy họ vào bước đường cùng, không lối thoát là nỗi buồn của một
thời đại đã qua cũng là nỗi đau chung không của riêng ai.

II. PHẢN KẼT
1. về nghệ thuật: Ngôn ngữ bình dị, lời văn trong sáng, dễ hiểu, đi sâu vào
đời sông nội tâm nhân vật, lời thoại rất thật, gần gũi với tiếng nói của con
người đang sông giữa cuộc đời thường.
2. về nội dung: “Đời Thừa” khắc họa rõ nét nỗi đau khổ, tủi nhục của người
trí thức nghèo trước cách mạng. Nam Cao viết “Đời Thừa” như gióng lên một
tiếng chuông báo động về nỗi đau đớn của người trí thức trước cách mạng và
mong ước của tác giả là phải thay đổi hoàn cảnh, thay đổi cuộc đời ngột ngạt kia
và phải thay đổi xã hội lúc ấy. Nói như nhà văn Vũ Trọng Phụng là “xã hội chó
đểu" thì mới cứu lấy con người trí thức để họ được sông trong một xã hội tô't
đẹp, sẵn sàng đem tài năng, tâm huyết để công hiến cho đời, trở thành người
sông có ích, là giá trị, sức sông của truyện ngắn “Đời Thừa” hơn nửa thế kỉ qua.

37