Page 93 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Trong việc này nhiều người trở thảnh những người
thám hiểm, những nhá bác học, những nghệ sĩ, nhứng
nhá tôn giáo vá những nhà cách mạng.

Còn nhân cách luận lại khác. Nhân cách dịch
từ chứ "persona" của Latinh, nghĩa đen lả cái mặt
nạ diễn viên mang khi đóng kịch. Một người đeo
m ặt nạ vua thì đóng vai vua. Kịch đeo m ặt nạ
là phổ biến ở ĐNA, trong tuồng Việt Nam, diễn
viên bôi m ặt theo nhân cách mình cho nên ai trung,
ai nịnh thì nhân cách không thay đổi trong toàn bộ
vở kịch. Trong tiếng Việt, con người là con người
theo cương vỊ, theo nhân cách. Cho nên với con tôi
là cha, với vợ tôi lầ chồng, với ông tôi lá cháu, với
mọi người tôi là tôi, tức tôi tớ người ta. Trong từng
trường hợp, tôi phải giữ đúng vai trò của tôi đối
với người khác. Khi tôi biết làm thế, tôi có nhân
cách cao; còn khi làm trái, tôi có nhân cách kém.
Có nhiều tiêu chuẩn khách quan do từng hoàn cảnh
xã hội quy định. Một văn hóa như vậy lấy tu thân
làm nền tảng, vá tu thân chính là để thay đổi xã
hội. Do giáo dục, tu dưỡng không ngừng, một người
nhân cách luận trở thành một cá nhân má cả thế
giới đều phải phục. Ngược lại một cá nhân phương
Tây do biết giữ đúng giá trị của cá nhân mình trong
những hoán cảnh khó khăn, lại có một nhân cách
rất cao và ngay cả phương Đông nhân cách luận
cũng quý trọng. Như vậy, cả hai nền văn hóa
gặp nhau.
Nhưng cả hai nền văn hóa đều gặp những nguy
hiểm. Cá nhân luận có thể bị hiểu sai, cho rằng giá

95