Page 89 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

thấy mình ở trên pháp luật và thích một chế độ
giải quyết mọi việc theo tôn ti. Quan niệm này kể
ra, không có gì mới. Trong nước Trung Hoa cổ, pháp
luật không thi hành đối với quý tộc má chỉ áp dụng
với dân lao động. Tôn ti luận mà chúng ta thừa
hưởng của Trung Hoa trong quá khứ có thể còn có
ảnh hưởng làm cho quá trình dân chủ hóa bị chậm lại.

IV. vẤn đ Ề d iệ n m ạ o
1. Nếu như con người sinh ra đã có Tổ quốc,
gia đình thì thân phận và diện mạo lại khác. Hai
cái này lả những thuộc tính xã hội cấp cho anh ta
và phần lớn do cố gắng của chính anh ta mới có
được. Trong những xã hội cổ xưa, con người có thân
phận. Anh ta là chủ nô, nô lệ được xếp vào một
trong những đẳng cấp mình, nhưng phần lớn không
có ý thức về diện mạo mình. Trong một xã hội còn
mang tính chất cổ xưa như ở người Êđê, người Giarai
ở Tây Nguyên, hình phạt nặng nhất đối với con
người để trừng trị anh ta không phải là cái chết.
Anh ta tin rằng nếu chết đi anh ta sẽ đầu thai trở
lại ngay trong thị tộc mình. Hình phạt nặng nhất
đối với anh ta là bị đuổi ra khỏi cộng đồng, bởi vì
lúc đó anh ta m ất thân phận anh ta được hưởng
trong cộng đồng của mình. Xã hội Trung Quốc xưa
có phân chia ra quân tử, tiểu nhân cũng là phân
chia theo thân phận không theo diện mạo. Con người
có ý thức về diện mạo mình nhất lá các ẩn sĩ, các
hòa thượng. Họ tìm thấy giá trị cá nhân của họ
trong một sự đối lập với tập tục, vá chấp nhận những

91