Page 85 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

mà theo thứ bậc trong họ, những cuộc họp làng.
Tình hình náy rất khác ở phương Tây. Một ng^ời
Việt Nam sống ở phương Tây dù trong môi trường
cá nhân luận thế nào cũng tìm cách tổ chức nhứng
láng Việt Nam, ăn Tet Việt Nam, sống theo phong
tục V iệt Nam trong nhứng hoán cảnh có thể
làm được.
10. Cái thân phận ấy bị vi phạm nghiêm trọng
trong thời Pháp thuộc. Bọn thực dân Pháp và tay
sai để kiếm nhân công rẻ mạt cho các hầm mỏ, đồn
điền, đã thi hành chính sách bần cùng hóa nông
thôn. Chúng xâm chiếm đất đai, đuổi nhân dân khỏi
láng mạc, biến hàng chục vạn người ở đồng bằng
miền Bắc thành những cu-li ở các đồn điền, các
hầm mỏ. Đưa họ đi các thuộc địa thành cái mà báo
chí ngày trước thường gọi là "hàng biết nói". Đẩy
hàng chục vạn người sang Pháp đi lính chết cho
"mẩu quốc", ớ nông thôn, bọn Tây đoan sục vào
tửng nhá bắt rượu lậu, bắt người ta uống rượu ti,
bọn hào lý mặc sức hoành hành.
Rồi xuất hiện những thành phố, các tủ kính
của chế độ thực dân. ớ đây hàng triệu nông dân vì
đói phải trở thánh tôi tớ, con sen, kéo xe, gái điếm,
m ất hẳn thân phận. Họ không có ai che chở, bị
khinh rẻ, lừa bịp. Những giá trị thực tế của nhân
cách họ trở thành bất lợi cho họ. Lòng trung thực
của họ bị gọi lá sự đần độn, phong tục của họ bị
chê lá quê mùa, họ kiếm được miếng ăn trong sự
khinh rẻ của chính đồng báo của họ đang bị cá
nhân luận kinh tế mua chuộc, làm hư hỏng. Họ

87