Page 53 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Nói đến gia đình Việt Nam thì phải nói đến làng
xã Việt Nam, họ hàng, thân tộc, việc thờ cúng tổ
tiên, chế độ hiếu hỉ. Tất cả làm thánh một tổng thể
khiến cho gia đình Việt Nam rất khác gia đình của
một xã hội khác. Lại phải xét gia đình trong quan
hệ với Tổ quốc. Nhìn chung vào thời Pháp thuộc,
thái độ đối với gia đình, đặc biệt gia đình truyền
thống là thái độ phê phán.
Một thí dụ: ông Hồ Đắc Điềm, con của một gia
đình thế gia vọng tộc của xã hội Việt Nam ngày
trước có viết luận án tiến sĩ luật của mình theo đầu
đề "Gia đình truyền thống Việt Nam". Tôi không
được đọc luận văn này nhưng câu đề tử của nó "Gia
đình, tao căm thù m ày” cũng cho biết ông căm ghét
gia đình truyền thống như thế nào. Các tác phẩm
vãn học, báo chí phê phán gia đình rất dử, vì nó
cản trở tự do cá nhân, nhất là ràng buộc người phụ
nữ trong hôn nhân (8).

Một người thao tác luận khi xét một lập luận,
không bị lôi cuốn bởi hệ thống lý luận đưa ra, mà
câu hỏi đầu tiên là: lập luận đưa ra để đạt mục
đích gì? Nhân danh nguyên lý tích cực gì? Neu xét
như vậy, thì toán bộ sự phê bình dù khe khắt đến
đâu cũng không đạt được mục đích. Khi đất nước
còn bị nô lệ, không thể nào nói đến một hạnh phúc
gia đình trong chế độ nô lệ được. Trong khi công
kích chế độ gia đình ngày trước, không một người
nào dựa vào cá nhân luận phương Tây đưa ra được
một câu trả lời đáng chú ý. Những con người thoát
ly gia đình không thấy làm điều gì có ý nghĩa, má

55