Page 456 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Pháp, để nêu lên những ảnh hưởng của một Tây
phương hóa rất thành công ở cái góc xa xôi này của
Viễn Đông, của một sự tiếp xúc Đông-Tây mà ảnh
hưởng sẽ ngày càng quan trọng trong cái thế giới
mới náy, trong đó tiếp xúc văn hóa sẽ trở thành
nền tảng cho mọi sự tiếp xúc.
Để nhất quán trong một công trình văn hóa học,
tôi phải bỏ qua vấn đề chính trị, chủ nghĩa thực
dân. Tôi nói đến văn hóa Pháp mà không nói đến
chủ nghĩa thực dân Pháp, về m ặt phương pháp luận,
khi người ta nghiên cứu văn hóa gắn liền với chính
trị, thì không thể nào đi đến những kết luận thỏa
đáng về tiếp xúc văn hóa. Chủ nghĩa thực dân Pháp
lá một sự xuyên tạc văn hóa Pháp cũng như chủ
nghĩa bành trướng Trung Quốc là một sự xuyên tạc
học thuyết Khổng tử.
Là một người chuyên về Hán học, tôi thấy những
nét sau đây của Nho giáo cha ông ta không những
không có trong "Luận ngứ", công trình duy nhất
chắc chắn về Khổng học, mà thậm chí không thể
có trong óc của Khổng tử, đồng thòi hoàn toàn trái
ngược với tư tưởng và cuộc đời của nhà triết gia vĩ
đại. Những điều dưới đây Khổng tử đều chống lại,
nhưng đã trở thành nền tảng của Nho giáo, mặc
dầu số công trình về Nho giáo là rất nhiều, các công
trình ấy không xét đến m ặt nhận thức luận của
Khổng tử nên đều bỏ qua.
Thứ nhất, một Nho giáo được nâng lên địa vị
quốc giáo, chiếm địa vị độc tôn, chứ không phải là
một học thuyết chỉ dành cho một thiểu số hết sức

458