Page 190 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

ngu. Ham hiểu biết mà không ham học, thì sai lầm
là ở chỗ lông bông. Ham chữ tín mà không ham học
là ở chô liều. Ham chữ trực mà không ham học thì
sai lẩm ỉà ở chỗ xẳng. Ham cái dũng mà không
ham học thì sai lẩm là ở chỗ bướng bỉnh. Ham cương
quyết mà không ham học thì sai lầm là ở chỗ ngang
ngạnh” (Chương XVII, Dương Hổ).
'Ta thường suốt ngày không ăn, suốt đêm không
ngủ đê suy nghĩ. Điều đó là vô ích, không bằng học
là hơn" (Chương X. Vệ Linh Công).
Thực tình, tôi chưa biết được ai nói về việc học
hay hơn Khổng tử.
Neu như mục đích việc học trước kia mang tính
chất từ chương sách vở, không giống như mục đích
của việc học ở các nước tiên tiến lá thay đổi tự
nhiên và xã hội, thì điều đó chẳng qua do bị quy
định bởi chính quyền trước đây. Các nước đều chủ
trương học là để có một cuộc sống cao hơn. Nếu
như chỉ có thể có cuộc sống cao hơn nhờ hiểu biết
khoa học kỹ thuật thì việc học sẽ chuyển về hướng
khoa học - kỹ thuật. Tình hình này là hiển nhiên
khi ta thấy gia đình nào cũng tìm mọi cách lo cho
con em được học, và học sinh các nước này học rất
giỏi. Số người Việt Nam, Trung Hoa, Nhật Bản nắm
vững khoa học tiên tiến, sánh ngang với những người
phương Tây là đông đảo. Chỉ tiếc rằng số trí thức
có học vấn cao của Trung Quốc, Việt Nam ở nước
ngoái, vì những thay đổi quá lớn trong nước cho
nên sự tham gia của họ vào việc thay đổi kinh tế
trong nước còn bị hạn chế.

192