Page 181 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 181

nhiều điều quái lạ, các tai biến thiên nhiên và những
    chũyện  cướp  ngôi,  tôi  giết vua.  Người  viết  đóng vai
    một  thiên  tử  nhà  Chu  ghi  lại  để  đánh  giá.  Quyển
    náy chắc chắn không phải là của Khổng tử, vì Khổng
    tử  chủ  trương  "không ở  đúng địa  vị  thì không bàn
     chính  sự của  địa  vị  này".
         Mặc dầu thế, từ đời Hán trở đi  "Kinh XuấnThu"
     được  đưa  vào,  và  với  chuyện  này,  Nho  giáo  chuyển
     thành  học  thuyết  lấy  bói  toán  làm  nền  tảng.

         Lại  có  chuyện  nói  Khổng  tử  viết  phần  "Thập
     dực",  tức là  phần  triết học trong  "Kinh  Dịch".  Điều
     này không  có  căn  cứ.  Trong  "Luận  ngứ" chỉ  có  một
     câu  nhắc  đến  "Kinh  Dịch":
         "Tử viết: Gia ngã sổ niên, ngũ thập dĩ học Dịch,
     khả  dĩ  vô  đại  quá  hỉ" (Chương VII,  Thuật  Nhi)
         Câu  náy  được  giải  thích  khác  nhau.  Theo  Chu
     Hy  thì  nghĩa  nó  lá;  "Cho  ta  thêm  vài năm  đê  ta  có
     thể học  "Kinh  Dịch"  vào  năm  50  tuôi  và  sẽ không
     có lỗi lẩm lớn". Nhưng theo Thanh Nho thì chữ "Dịch"
     đây  chính  là  chữ  "Diệc"  và  nghĩa  của  câụ  sẽ  là:
     "Cho  ta  thêm  vài  năm  nửa  để  ta  có  thê  học  vào
     năm  50 tuổi cũng sẽ khỏi có lỗi lẩm lớn".  Vậy Kinh
     Dịch  không  liên  quan  tới  Khổng  học.
         (3)      Khổng  tử  chống  lại  việc  học  chỉ  biết  có  chữ
     nghĩa  văn  chương,  ông  yêu  cầu  các  học  trò  phải
     lấy tu thân làm gốc. Từ năm -140 nhả Hán mở khoa
     thi  từ  đó  cái  học  chỉ  lá  cái  học  thi  cử.  Nhiều  người
     chỉ  nhờ  thạo một  kinh  mà  trở thành  tể  tướng.  Đây
     lá  lối  học  giáo  điều  chỉ  cốt  thuộc  sách.  Nhưng  điều


                                                           183
   176   177   178   179   180   181   182   183   184   185   186