Page 82 - AllbertEstens

thuật chưa phát triển tối mức cho phép thực hiện một thí

nghiệm như thí nghiệm Michelson.

Sự phối hợp tính tương đối của thòi gian vối tính tương đối

của chuyển động đã làm cho lý thuyết của Einstein thành công.

Việc khám phá ra lý thuyết tương đối hẹp (trước Einstein không

một ai nghĩ tối) đã trở thành cái chìa khóa đưa đến lý thuyết

tương đổi rộng, lý thuyết này bao gồm được tất cả các tư tưởng

của Leibnitz, Gauss, Riemann, Helmholtz và Mach. Đặc biệt,

Einstein đã tìm thấy rằng hình học của không gian vật lý là một

hàm của sự phân baT các khối lượng, một tư tưởng hoàn toàn mối

trong lịch sử hình học.

N]*ững điều nói trên cho thấy rằng sự tiến triển của các tư

tưởng triết học đã được hừớng dẫn (is guided) bởi sự tiến triển

của các lý thuyết vật lý. Triết học của khoa học đã làm đươc cái

việc mà các hệ thống triết học không thể thực hiện được.

4. Plato, Spinoza và Kant đã đưa ra các câu trả lời khác

nhau cho câu hỏi: Không gian và thời gian là gì ? Dựa trên lý

thuyết của Einstein, ta có một câu trả lời rất khác. Lý thuyết

này vạch rõ rằng không gian và thời gian không phải là những

vật thể lý tưởng, cũng không phải là những dạng trật tự cần

thiết cho trí tuệ của con người. Lý thuyết tương đối bảo vệ tính

thực tại của không gian và thòi gian. Các khái niệm này mô tả

các quan hệ giữa các vật thể và các quan hệ này nói lên các định

luật vật lý tổng quát xác định một sô đặc tính cơ bản của thế

giới vật lý.

Ta có thể hiểu rõ hơn vấn đề trên nếu chú ý rằng hình học

- sau khi được phát hiện là có nhiều thứ khác nhau - là một vấn

đề kinh nghiệm và vấn đê chính là hình học nào thì thích hợp

để mô tả thực tại vật lý. Vấn đề này đã nói ở mục 2.

Khái niệm chuỗi nhân quả là khái niệm cơ bản nhờ nó cấu

J