Page 78 - AllbertEstens

Tuy nhiên, biện hộ cho ý nghĩa triết học của lý thuyêt của

Einstein không có nghĩa là đã biến Einstein thành một nhà triêt

học. Tất cả các mục tiêu hàng đầu của Einstein đều nằm trong

lĩnh vực vật lý học, nhưng ông đã nhìn thấy rằng không thể giải

quyết được một sôf vấn đề vật lý nếu không bắt đầu bằng một sự

phân tích lôgic các cơ sở của không gian và thời gian, và sự phân

tích này lại đòi hỏi một sự điều chỉnh lại có tính chất triết học

một sô" quan niệm quen thuộc của nhận thức. Trừ một sô" nhận

xét thảng hoặc được nêu lên, Einstein đã để cho người khác nói

vế ý nghĩa triết học của các phương trình của ông, và như vậy

ông chỉ là một nhà triết học do hệ quả của vấn đề mà thôi (a

philosopher by implication, so to speak). Đó chính là cái mạnh

đồng thòi cái yếu của ông. Mạnh, vì như vậy vật lý học của ông

có tính chất quyết định; yếu, vì làm như thế lý thuyết của ông

đã bỏ ngỏ trước những cách giải thích nhầm hiểu và lầm lạc.

Hình như có một quy luật chung: Việc tạo ra một vật lý

học mới đi trước một triết học mới của vật lý học. Ta dễ thực
• « • • V • •

hiện sự phân tích triết học khi vận dụng nó vào các mục đích cụ
» « l i • m m *— t « «
thể, khi tìm cách giải thích các sô" liệu quan sát. Các kết quả

triết học sau đó sẽ được công nhận. Trên thực tê không thể có

ngưòi nào trong khi đi tìm các định luật vật lý mới cũng lại chú •

tâm phân tích phương pháp của^họ. Sự phân công lao động giữa

nhà vật lý và nhà triết học có lẽ là một hệ quả không thể tránh

được trong sự tổ chức trí tuệ của con người.

Einstein đã nói rằng ông tìm ra lý thuyết tương đối vì ông

tin tưởng rất mạnh mẽ vào sự hài hòa của vũ trụ; và lý thuyết

của ông rõ ràng là một sự chứng minh có kết quả nhất đối với

lòng tin đó. Nhưng lòng tin không phải là triêt học. Nhà triết

học về khoa học không chỉ quan tâm tới nội dung của khám phá

khoa học mà còn là vấn đề xác nhận khám phá đó. Triết học của

vật lý học không phải là sản phẩm của lòng tin, mà là kết quả

76