Page 77 - AllbertEstens

Y N G H I f ï T R I E T H Ọ C

C ü f i L Ý T H C i Y Ế T T Ư Ơ N G Đ Ố I

Lược thuật bài của nhà triết học Đức HA

REICHENBACH, trong Albert Einstein, Philosoph

Scientist (Ed, p. A. Schỉỉpp), 1949, 4th printing 19<

Library of Living Philosopher, Inc., 287.

1. Ý nghĩa triết học của lý thuyết tương đối là một đề

có những ý kiến mâu thuẫn nhau. Một sô" ngưòi đã xem nó n

một hệ thống triết học, một sô' người khác lại cho rằng nó chi

một vấn đề vật lý không hơn không kém. Thật ra cái gọi là tĩ

học tương đối vể chủ yếu chỉ là kết quả của một sự hiểu sai

thuyết chứ không phải do chính nội dung vật lý của lý thu>

Thật là sai lầm trầm trọng nếu cho rằng lý thuyết tương đốì c

Einstein đưa đến một chủ nghĩa tương đối (relativism) về ì

phận và quyền hạn của con người. Sự tương tự giữa tính tưc

đối của đạo đức và tính tương đốì của không gian và thời g:

chỉ đơn thuần là một sự tương tự bề ngoài. Nhưng nếu cho rề

lý thuyết của Einstein không phải là một lý thuyết triết học

cũng là sai lầm. Khám phá của nhà vật lý này đẳ có những

quả rất sâu sắc đối vối lý thuyết về nhận thức. Nó đã kh

chúng ta phải xem xét lại một sô" quan niệm cổ truyền đã tí

đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử triết học; và nó <

cung cấp lời giải đáp đốì với một sô" vấn đề trước đây không 1

giải đáp được. Sự so sánh các nghiên cứu của Plato và Kant

các nghiên cứu của Einstein cho thấy rõ rằng nếu các học thu

của Plato và Kant là những lý thuyết triết học thì lý thu

tương đối cũng là một lý thuyết triết học.