Page 65 - AllbertEstens

Những bước tiến lớn tiếp theo của lý thuyết lượng tử là sự

mở rộng cơ học lượng tử sao cho phù hợp với các nguyên lý của

lý thuyết tương đốỉ (hẹp) và bao hàm cả các trường và các tương

tác giữa hạt và trường: cơ học lượng tử tương đốỉ tính (1928),

điện động lực học lượng tử (cho tương tác điện từ) lúc đầu có khó

khản về "tai họa phân kỳ” nhưng rồi đã được giải quyết (1947)

và trở thành khuôn mẫu để xây dựng lý thuyết trường cho các

tương tác khác: sắc động lực học lượng tử (cho tương tác mạnh)

và lý thuyêt điện-yếu (thống nhất tương tác điện từ và tương tác

yếu). Các lý thuyết này đã tạo nên Mô hình Chuẩn của vật lý

hạt ngày nay, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết hơn (trong các Phụ

lục A1-4).

Cơ học lượng tử đã làm sản sinh ra rất nhiều công nghệ

mới có những khả nàng rất kỳ diệu. Các công nghệ này đă trở

thành cơ sở của sự phát triển công nghiệp và kinh tế trên toàn

thê giối. Theo ước tírih của nhà vật lý Leon Leder man (1993), có

tới hơn 25% tổng sản phẩm xã hội của nước Mỹ là từ các phát

minh dựa trên cơ học lượng tử: bán dẫn trong máy tính, lade

trong đĩa compac, tạo ảnh bằng cộng hưỏng từ ở bệnh viện, v.v...

[15, 16]. Sự phát triển này hiện đang tiếp tục, hứa hẹn nhiểư

điều còn kỳ diệu hơn, thí dụ như máy tính lượng tử và viễn tải

lượng tử. Cơ học lượng tử đã rõ ràng là một trong những thành

tựu vĩ đại nhất của khoa học thế kỷ XX và một nguồn chưa hề

khô cạn của công nghệ mối trong sự phát triển nền văn minh

của nhân loại thế kỷ XXI.

Theo lý thuyết cơ học lượng tử, trạng thái của một thực

thể thuộc thế giới vi mô được mô tả đầy đủ bằng một đại lượng

gọi là hàm sóng, sự tiến triển của hàm sóng này theo thời gian

được xác định bằng phương trình mà Schrödinger đã khám phá

ra năm 1926. Áp dụng phương trình này cho electron trong

nguyên tử hyđro, ông đã tìm thấy một cách chính xác các vạch

63