Page 61 - AllbertEstens

cứu trước đây về chuyển động Brown và sử dụng công thức bức

xạ của Planck. Kết quả này đã đưa ông đến kết luận về sự cần

thiêt của một lý thuyết đầy đủ về ánh sáng tổng hợp được lý

thuyết sóng mà riêng nó chỉ xét được các hiện tượng giao thoa

với lý thuyết hạt chi phối các tương tác của ánh sáng và vật

chất. Như vậy là lần đầu tiên ông đã đưa ra khái niệm mà ngày

nay chúng ta gọi là "tính nhị nguyên" hay "lưỡng tínhM sóng

- hạt.

Mặc dầu có sự hoài nghi của Planck, ông cho rằng có thể

dung hòa được cấu trúc hạt của ánh sáng với sự tồn tại của các

hiện tượng giao thoa. Theo ông, bức xạ không thể nào bao gồm

các lượng tử mà không có sự tương tác giữa chúng, vì nếu

không, sẽ không hiểu được hiện tượng giao thoa. Ông viết: "Tôi

hình dung lượng tử năng lượng như là một kỳ dị trong một

trường vectứ' (dẫn theo [13]).

Về công trình trên đây của Einstein, trong bài viết kỷ

niệm 100 năm ngày sinh Einstein, Kastler đã đưa ra hai nhận

xét [13]. Thứ nhất, ý tưởng của Einstein rõ ràng đã gợi ý cho

Louis de Broglie khi khám phá ra sóng vật chất năm 1923 đã

hình dung hạt vật chất như là một kỳ dị trong sóng này (xem

các Phụ lục A2 và A5). Thứ hai, việc gán hiện tượng giao thoa

cho tương tác giữa các lượng tử ánh sáng như đã được chứng

minh về sau là không đúng. Ngưòi ta đã thu được các vân giao

thoa khi cho các hạt (photon hay electron) đi qua thiết bị giao

thoa từng hạt một. Giao thoa rõ ràng là một tính chất sóng

không phụ thuộc vào mật độ hạt.

Trong những năm sau đó, 1910-1916, Einstein đã tập

trung sức lực vào việc xây dựng lý thuyết tương đối rộng (Mục II

ở trên). Nhưng rồi ông lại quan tâm đến vấn đề bức xạ vào thời

gian 1916-1917 và đã đi đến công trình về sự phát xạ cảm ứng

công bố trong Kỷ yếu của Hội Vật lý Zurich năm 1916 và in lại

59