Page 50 - AllbertEstens
P. 50
một hiệu ứng động học thuần túy so sánh các chiểu dài trong
hai hệ quán tính chứ không phải là một sự co động lực do
chuyển động qua ête.
Như vậy là cả Lorentz cũng như Poincaré đều không thể
từ bỏ khái niệm ête. Công việc này để lại cho Einstein. Ông đã
đưa ra một cách giải thích mới cho thời gian địa phương
Lorentz-Poincare, không xem nó là biểu kiến (so với thời gian
tuyệt đối và phổ biến của Newton) mà là một định nghĩa của
thời gian được đưa vào mỗi hệ quán tính sao cho tốc độ của ánh
sáng trong chân không là như nhau trong bất kỳ hệ nào (không
quy về hệ ête tuyệt đốì). Như vậy, định luật cộng tốc độ Galileo
sẽ không còrí đúng nữa mà cần phải có một động học mới thay
thế. Einstein đã xây dựng được động học ấy (động học tương đối
tính - relativistic kinematics hay, rõ hơn, động học tương đổĩ
hẹp special-relativistic kinematics). Nguyên lý tương đối (tính
dân chủ của mọi người quan sát trong các hệ quy chiếu quán
tính: Ai cũng thấy cùng các định luật của tự nhiên) mà trong lý
thuyết của Newton chỉ đúng vói cơ học nay được áp dụng cho tất
cả các hiện tượng, nói riêng là các hiện tượng điện từ và ánh
sáng. Các kết quả phủ định trước đây, thí dụ như thí nghiệm
Michelson - Morley, không cần có một sự giải thích động lực nữa
(như trong lý thuyêt của Lorentz - một dạng của lý thuyết
Maxwell). Chúng chỉ đơn giản là hệ quả của nguyên lý tương đối
Galileo đã mở rộng. Các vấn đề về dung hòa cơ học với điện
động lực học cũng trở thành rõ ràng. Các định luật của điện
động lực học Maxwell đều bất biến đối với các phép biến đổi
không gian và thời gian của động học mới - các phép biến đổi
Lorentz; các định luật cơ học thì bất biến đối với các phép biến
đổi không gian và thời gian của động học cụ - các phép biến đổi
Galileo. Như vậy, cơ học cổ điển cần phải được thay bằng một cơ
học mới - cơ học tương đôi tính. (Về dạng toán học của lý thuvết
này, xem Mục VII (Phụ lục) trong bài "Vũ trụ học hiện đại
48