Page 380 - AllbertEstens

r

này đã cho phép ông nghiên cứu sự tiến hóa đến cân bằng nhiệt

của phân bô" tốc độ của các phân tử một chất khí loãng. Ông

nhận thấy một đại lượng H liên hệ với phân bố có một tính chất

rất đáng chú ý: Nó chỉ có thể giảm trong quá trinh tiến hóa đến

cân bằng. Như vậy nó là tương tự vi mô của entrôpi (không kể

dấu). Như vậy, sự kết tập thống kê các phương trình của động

lực học các hạt dẫn đến một phương trinh vĩ mô không thuận

nghịch. Mũi tên được hy vọng dường như đã xuất hiện sau các

tính toán.

Thời gian phải chăng chỉ là ảo tưỏng ?

Vấn để phải chăng đã được điều chỉnh như vậy ? Quả thật

là không phải. Định lý H giải thích tính không thuận nghịch chỉ

như là một thực tại thống kê riêng của những hệ vĩ mô. Thực tại

"thực", vi mô, vẫn là không thuận nghịch. Như vậy tính không

thuận nghịch chỉ là một ảo tưỏng thống kê. Không có mũi tên

của thời gian, chỉ có cái bề ngoài của một mũi tên. Chính vì thế

cái cách mà chúng ta dùng để phân biệt sự trôi chảy thực sự của

thòi gian với sự đi ngược lại của nó, cụ thể là sự tăng của

entrôpi, không được chặt chẽ. Từ đó phải nói rằng bản thân thời

gian chỉ là một ảo tưỗng, chỉ có một bước đi mà không ai vượt

qua được, và không ít hơn. Chính Einstein, trong các thư từ trao

đổi riêng, chẳng đã viết rằng "đốỉ với chúng ta, những nhà vật

lý vững tin, sự phân biệt quá khứ, hiện tại và tương lai chỉ là

một ảo tưởng, cho dù nó dai dẳng” hay sao ? Dù rằng quan điểm

của ông về vấn đề không phải lúc nào cũng triệt để, Einstein

luôn luôn hy vọng sẽ loại bỏ được khái niệm không thuận

nghịch bằng cách quy vật lý học thành hình học thuần túy.

Các nhà vật lý khác, trái lại, từ chối gọi là ảo tường cái

thòi gian mà họ xem như là kinh nghiệm hàng đầu của cuộc

sông của chúng ta. Họ khẳng định rằng có một thời gian trôi

378