Page 345 - AllbertEstens
P. 345

Câu hỏi tiếp theo mà ông tìm cách trả lời là: Cái gì tương



                                                                       ứng với xy - yx [lượng tử] (giao hoán tử [x, y]) trong lý thuyết cổ




                                                                       điển ? Sử dụng nguyên  lý tương ứng, ông đã tìm thấy rằng giả



                                                                       thiết hợp lý nhất là xy - yx tương ứng với ih ỉ2ĩt lần dấu ngoặc




                                                                      Poisson Ịx, yỉ (đươc sử dung trong đông lực học Hamilton):





                                                                                                                                                             d x   õ y   _   d y   5x
                                                                                                                          {x, y} = Xr


                                                                                                                                                            ổqr  ổpr  ổqr  d p T )
                                                                                                                                                        \


                                                                                    *
                                                                       lấy tổng theo N bậc tự do của hệ cơ học.





                                                                                       Từ đó Dirac đã đưa ra giả thiết cơ bản sau đây [chúng tôi




                                                                       đánh số' lại thứ tự các phương trình] :







                                                                                                                                         xy - yx =  —  {x, y},                                                                 [(2 )]


                                                                                                                                                                     2n




                                                                       hay






                                                                                                                                               [x, y] = i^{x, y}.





                                                                                       Công thức này có các trường hợp riêng sau đây:







                                                                                                                         Qr qs ■ q8 qr = 0,





                                                                                                                         Pr Ps -  Ps Pr = 0,                                                                                  [(3)]





                                                                                                                         qr Ps - qs Pr = ôrs ih/2n.




                                                                                       về việc  Dirac  đưa  ra  giả  thiết  cơ bản  nói  trên,  van  der




                                                                       Waerden đã viết thư (ngày 28-7-1961) hỏi ông như sau:





                                                                                        "Làm thế nào  mà ông tìm  ra công thức [(2)] ? Ông có đi



                                                                       theo  con  đường  mà  ông  chỉ  ra  trong  công  trình  của  ông  hay




                                                                       không ? Ông tìm thấy công thức tổng quát [(2)] trước rồi sau đó



                                                                       mới tỉm ra trường hợp riêng [(3)] hay ngược lại






                                                                                       Dirac đã trả lời (ngày 21-8-1961) như sau:





                                                                                       "Tôi thu được công thức dấu ngoặc Poisson tổng quát trước



                                                                      cấc  trường  hợp  riêng.  Tôi  tìm  được  công  thức  tổng  quát  theo











                                                                                                                                                                                                                                                      343
   340   341   342   343   344   345   346   347   348   349   350