Page 335 - AllbertEstens

Trước khi để cập khám phá về cơ học ma trận của

Heisenberg, ta hãy nói về ảnh hưỏng tinh thần của Bohr đối vói

ông. Như đã nói ở trên, Heisenberg đã gặp Bohr lần đầu tiên tại

"Đại hội Bohr" năm 1922 ỏ Göttingen. ông kể lại cuộc gặp gỡ

này như sau [1 ]:

"LdVi đầu tiên tôi đã gặp Niels Bohr ỏ Göttingen vào mùa

hè năm 1922 khi Bohr trình bày một loạt bài giảng theo lời mời

của Khoa các khoa học chính xác mà chúng tôi thích gọi là "Đại

hội Bohr' (Bohr Festival). Sommerfeld, thày học tôi ở Munich,

đã đưa tôi đi theo đến Göttingen, mặc dầu lúc đó tôi chỉ là một

sinh viên 20 tuổi ở học kỳ thứ tư. Sommerfeld nhiệt tình chú ý

đến các sinh viên của ông, và ông đã nhận thấy Bohr và lý

thuyết nguyên tử của ông đã làm tôi quan tâm mạnh mẽ như thế

nào. An tượng đầu tiên về Bohr vẫn còn hoàn toàn rõ ràng trong

trí nhớ tôi. Tràn đầy sự sôi nổi của tuổi trẻy nhưng có đôi chút

lúng túng và dè dặt, đầu hơi nghiêng sang một bên, nhà vật lý

Đan Mạch đứng trên bục trong giảng đường, ánh sáng mùa hè

chói chang của Göttingen tràn qua các cửa sổ mở. Ông nói nhè

nhẹ và với một chút đắn đo, nhưng đằng sau mỗi từ được lựa

chọn cẩn thận, ta có thể nhận ra một chuỗi dài suy nghĩ, mà

cuôĩ cùng mất đi ở đâu đó trong cái nền của một quan điểm triết

học ỉàm tôi mê mẩn.

#

Vào cuối bài giảng thứ hai và thứ ba, Bohr nói về một tính

toán, mà người cộng sự của ông, Kramers ồ Hà Lan, đã thực

hiện về hiệu ứng Stark "bình phương" trong nguyên tử hyđro và

Bohr đã kết luận với nhận xét rằng mặc dầu mọi khó khăn bên

trong của lý thuyết nguyên tử lúc bấy giờ, ta cần cho rằng các kết

quả của Kramers là đúng và cần đừợc kiểm chứng bẵng thực

nghiệm. Tôi đã biết công trình của Kramers khá tốt, và tôi đã

trình bày nó ở xêmina của Sommerfeld ở Munich, và do đó tôi

dám tham gia vào sự thảo luận sau đó. Tôi không tin là các kết

333