Page 334 - AllbertEstens

Tiếp theo, Born kể lại một vài chi tiết vể Pascual Jordan,

người cùng với ông đã công bố một sô' công trinh trong năm 1925

trong đó có công trình phát triển lý thuyết của Heisenberg và

sau đó cùng vói ông và Heisenberg hoàn thành công trình hoàn

thiện lý thuyết của Heisenberg ("công trình ba người", xem ở

dưới) công bô" trong cùng năm này:

"Jordan đã trở thành người cộng tác của tôi trong vấn đề

tôi đề cập tiếp theo; đó là lý thuyết của Planck về bức xạ, lý

thuyết đã dẫn ông đến sự tồn tại của các lượng tử. Dò lại công

trình của ông, chúng tôi thấy rằng ông đã sử dụng cơ học cô điển

cho tương tác của ánh sáng và vật chất, một sự không nhất quán

kỳ quặc. Chúng tôi dịch các tính toán của Planck sang ngôn ngữ

của lý thuyết lượng tử, đưa vào các "đại lượng chuyển" thay cho

các đại lượng cổ điển tương ứng. Công trình của chúng tôi về các

quá trình lượng tử không tuần hoàn đăng trên z. f. Phys. 1925.

Chúng tôi bị kích động bởi sự kiện các "đại lượng chuyển"

xuất hiện trong công thức của chúng tôi luôn luôn ứng với bình

phương của các biên độ dao động trong lý thuyết cổ điển. Như

vậy là rất có khả năng hình thành khái niệm "biên độ chuyển”

Chúng tôi thảo luận về ý tưởng này trong các cuộc họp hàng

ngày mà Heisenberg thường tham dự, và tôi đã gợi ý là các biên

độ này có lẽ là các đại lượng trung tâm và phải được xử lý bằng

m ột loai phép nhân tương trưng nào đó [chúng tôi in đậm -

Đ.M.L.]. Jordan đã xác nhận là tôi đã nói với ông về khả năng

này".

Như vậy là sự tìm kiếm một cơ học mỏi đã đi đến điểm nút
•
• •/
•
•
của nó. Người gõ được điểm nút đó, cái “phép nhân tượng trưng7’

bí ẩn ấy, là Heisenberg vào mùa xuân năm 1925 khi ông phải

dòi Gottingen đến nghỉ ở đảo Helgoland nơi không có cỏ mọc

trong chín, mười ngày do mệt nặng vì bệnh sốt mùa cỏ khô. ở

đây, những ý tưởng mơ hồ vể cơ học ma trận đã trở nên có hình

thù xác đinh.

332