Page 245 - AllbertEstens

là một bước nhảy vọt, một sự suy nghĩ lại vĩ đại vể không gian,

thòi gian và hấp dẫn, đến mức là chẳng thể biết nó sẽ xuât hiện

như thê nào và vào lúc nào nếu không có Einstein.

S. A.: Trong lý thuyết dây, liệu ông có nghĩ là có những ví

dụ giống như bước nhẩy vọt khổng lồ đó ĩ

B.G.: Tôi cho rằng chúng ta

vẫn còn phải đợi một bưóc nhẩy

vọt có tầm cỡ dưòng ấy. Lý

thuyết dây đã được xây dựng từ

nhịểu ý tưỏng nhỏ hơn mà nhiều

người đã đóng góp và đang chậm

chạp nhập vào một tòa nhà lý

thuyết nguy nga hơn bao giò hết.

Nhưng ý tưởng nào nằm chót vót trên đỉnh của tòa nhà đó thì

thú thật tôi vẫn còn chưa biết. Khi chúng ta có được ý tưởng đó,

tôi tin rằng nó sẽ giống như ngọn hải đăng rọi sáng xuốhg dưói;

nó sẽ chiếu sáng tòa nhà, và nó cũng sẽ, tôi tin như vậy, cho lời đáp

cho các câu hỏi quyết định vẫn còn chưa được giải quyết.

S.A.: Trong trường hợp lý thuyết tương đối rộng, ông đã có

nguyên lý tương đương và tính hiệp biến tổng quát trong vai trò

ngọn hải đăng kia. Trong Mô hình Chuẩn, đó là tính bất biến cỡ

(gauge). Trong cuốn "Vũ trụ thanh nhà', ông đã đề xuất nguyên

lý toàn ảnh (the holographic principle) có thê là nguyên lý đó đối

với lý thuyết dây [xem "Thông tin trong vũ trụ toàn ảnh" của

Jacob D. Bekenstein, "Scientific American", sô tháng Tám]. Băy

giờ ông nghĩ gi về điều đó.

B.G.: Vâng, trong mấy năm gần đây ta mới chỉ thấy

nguyên lý toàn ảnh có vai trò nổi bật to lớn hơn và rất đáng tin

cậy. Trở lại giữa những năm 1990, ngay sau khi ý tưởng về toàn

ảnh được để xuất, các ý tưởng ủng hộ Ĩ1Ó đều khá trừu tượng và

không rõ ràng, tất cả đều dựa vào những đặc điểm của các lỗ

243