Page 78 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

nhà chính trị lớn góp phần giúp vua Lý Cao Tông cầm quyền. Việc
ổn định tình hình nội bộ triều đình có công đức lớn của ông. Trước
khi băng hà, vua Lý Anh Tông để lại di chiếu truyền ngôi cho con
trai thứ vừa lên 3 tuổi là thái tử Long Trát. Đỗ Thái Hậu đã nhiều
lần xin lập con bà (con trai trưởng Long Xưởng) làm thái tử, song
nhà vua không nghe. Biết tự mình khó xoay chuyên tình thế, Đỗ
Thái Hậu lập mưu dùng vàng bạc mua chuộc Tô Hiến Thành.
Song, ông đã thắng thắn khưóc từ.
Cuối đòi, khi tuổi cao sức yếu, ông lâm bệnh, Tham tri chính
sự Vũ Tán Đường ngày đêm chăm sóc phục vụ. Trên giường bệnh,
song tâm trí của ông vẫn hướng vê việc nước. Ong xem xét chỉ có
Gián nghị đại phu Trần Trung Tá là người hiểu biết sắc sảo, trung
thực, dám nói lên lẽ phải và đủ đức tài đê đứng ra gánh vác trọng
trách thay mình. Vì vậy, khi được hỏi về người có thể thay mình
làm Tướng quốc, ông không do dự lựa chọn Trần Trung Tá, chứ
không phải Vũ Tán Đường - người đã ngày đêm hầu hạ, phụng
dưỡng ông. Ông đã để lại cho đời tâ'm gương tận trung với vua, với
nưốc, đức tính trung thực, thẳng thắn, kiên nghị, giàu sang không
quyến rũ, uy quyền không khuất phục.
Trần Cảnh (Trần Thái Tông)
Trần Cảnh là vị vua mở đầu triều Trần, đồng thời cũng là một
vị anh hùng trong cuộc kháng chiến chông quân xâm lược Mông -
Nguyên lần thứ nhâ't, bảo vệ kinh thành Thăng Long và quét sạch
quân thù ra khỏi cõi bờ đất nước. Ông là con Trần Thừa, sinh ở
Lưu Xá (nay thuộc Hưng Hà, Thái Bình)1. Năm lên 7 tuổi, ông
được Trần Thủ Độ đưa vào cung làm Chánh thủ chi hậu cục, rồi
tìm cách cho lấy Lý Chiêu Hoàng (con gái Lý Huệ Tông được
nhường ngôi vua). Năm 1226, được Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi,

1. Theo Từ điên nhân vật lịch sử Việt Nam do Nguyễn Q. Thắng và
Nguyễn Bá Thế biên soạn (Nxb. Văn hóa, Hà Nội, 1999), thì Trần Cảnh
quê ở Tức Mạc, phủ Thiên Trường (Nam Định).

80