Page 77 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 77

nhân dân.  Bà  được thờ tại Thọ Lăng,  thụy hiệu  là  Phù Thánh  Linh
         Nhân  Hoàng  Thái  H ậu1.  Từ  một  cô  gái  trồng  dâu  chăn  tằm   hiền
         lành  chất  phác  trở  thành  bậc  Nguyên  phi  rồi  Hoàng Thái  hậu,  bà
         Ý  Lan  đã  có  nhiều  đóng  góp  cho  vương  triều  Lý  và  kinh  thành
         Thăng Long,  được lịch sử ghi nhận và lưu truyền trong nhân dân.
             Tô Hiến  Thành
             Tô  Hiến  Thành  hiệu  là  Phi  Diên,  người  làng  Hạ  Mỗ  huyện  0
         Diên  (nay  thuộc  Đan  Phượng,  Hà  Nội).  Ông  là  người  thông  minh,
         ham  học và  đã  đỗ Thái  học  sinh năm   1138.  Sau đó,  ông vừa  là  một
         danh  th ần   trung  nghĩa,  trung  quân  ái  quốc,  thẳng thắn,  có  đức có
         tài,  vừa  là  một  võ tưống thao  lược,  phò vua  Lý Anh Tụng  dẹp  loạn
         bên trong, phá tan  giặc ngoài,  giữ nghiêm phép nước,  an dân.
             Năm  1141,  Tô Hiến Thành cầm  quân  đi đánh dẹp  đảng nghịch
         do  Thân  Lợi  cầm  đầu,  bắt  được  y  và  bè  đảng  đưa  vể  kinh  trị  tội.
         Năm  1159, ông cầm  quần  đánh tan  giặc Ngưu  Hồng và  giặc Ai Lao
         vào cướp phá nước ta.  Năm  1160, ông mang lệnh vua đi  tuyển chọn
         dân  đinh  bổ sung vào  quân đội,  đồng  thòi  đảm  trách  việc  rèn  binh
         kén tướng,  giảng trận   pháp,  cho quân  sĩ tập cưỡi  ngựa,  bắn cung...
         Mọi việc huấn luyện quân đội,  tổ chức bô phòng được chấn chỉnh đi
         vào nền  nếp.  Ông còn giúp vua định chê độ thưởng phạt công bằng,
         nghiêm  minh,  thu  hút  đông  đảo  các  quan  trong  triều  và  cả  nhà
         vua  trực  tiếp  lo  việc  quân  sự.  Ông có  công  lớn  xây  dựng  quân  đội
         triều  Lý  thành  một  đội  quân  hùng  m ạnh  đương  thòi.  Năm  1161,
         vua cử ông làm Đô trưởng trấn  giữ biên giới Tây Nam và ven biển.
             Năm  1175,  Tô  Hiến  Thành  được  phong  chức  Nhập  nội  kiểm
          hiệu thái phó bình chương quân quốc trọng sự,  tước vưởng,  giúp đỡ
         Đông  cung  Thái  tử.  Sử  chép  rằng  lúc  đó,  “vua  không  khỏe,  cô
         gượng  sai  Tô  Hiến  Thành  ẵm  thái  tủ  mà  quyển  nhiêp  chính  sự”.
          Như vậy,  không  chỉ  là  viên  tướng  cầm  quân  đánh  giặc,  ông còn  là



             1.  Nguyễn Q. Thắng  -  Nguyễn  Bá  Thế:  Từ điển  nhân  vật lịch sử Việt
         Nam,  Sđd,  tr.  982.


                                                                        7 9
   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82