Page 83 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 83
Cuộc thay đổi triêu đại, chuyên chính quyên từ dòng họ Lý sang
họ Trần diễn ra khá êm thấm vối sự kiện tháng Chạp năm At Dậu
(tháng 1 năm 1226): Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi hoàng đế cho
chồng là Trần Cảnh (Trần Thái Tông). Trần Thủ Độ là người trực
tiếp chỉ đạo, điều hành việc truyền ngôi của Lý Chiêu Hoàng dưới
một hình thức hợp lý và đã thành công nhanh gọn. Vói thiên bẩm
cùa một nhà chính trị sáng suốt, khôn khéo và táo bạo, ông đã làm
một cuộc đảo chính cung đình, thay đổi triều đại, nhưng không để
xảy ra đổ máu và đảo lộn trong nước. Mùa Xuân năm 1226, ông giữ
chức Thái sư thống quốc nắm tất cả các quyền chính trị, quân sự.
Tuy vậy, để tránh dị nghị nhằm quy tụ nhân tâm và giữ đoàn kết
trong hoàng tộc, ông đã mời người anh em con chú con bác là Trần
Thừa, bô' của Trần cảnh, làm Thượng hoàng. Tuy sau này, nhiều sử
gia có ý kiến trái ngược nhau vể ông, song nhìn dưới góc độ của sự
nghiệp giải phóng, bảo vệ Thăng Long - Hà Nội thì có thê thấy toát
lên một giá trị: giải phóng, bảo vệ Thăng Long - Hà Nội không nhất
thiết gắn với việc cố giữ một triều đại, nếu triều đại đó hết vai trò
tiến bộ, không còn khả năng bảo vệ đất nưốc trưốc nguy cơ xâm
lược. Một lần nữa, lịch sử đã tái hiện bức tranh chuyển giao Hùng
Vương - An Dương Vương, Lý Bí - Triệu Quang Phục, Dương Vân
Nga - Lê Hoàn, mà họa sĩ thiên tài chính là Trần Thủ Độ.
Là Tể tướng Thái sư vừa có công dựng nước lại có tài trị nước,
được mọi người vị nể, kể cả nhà vua, nhưng Trần Thủ Độ cũng
không vì vậy mà lộng quyền, kéo bè kéo cánh khống chê triều
đình. Thậm chí ông còn can vua không để xảy ra cảnh anh em
tranh giành quyền lực. Nêu cao tư tưởng pháp trị, năm 1230, ông
cho xét các luật lệ của triểu đình trưốc, định ra quy chế hành
chính, soạn thành văn gọi là Quốc triều thông chế. Ông luôn luôn
gương mẫu thực hiện và khuyến khích mọi người tuân theo luật lệ.
Nhiều chính sách tiến bộ phù hợp với yêu cầu phát triển của lịch
sử được ban hành. Những năm đầu đòi Trần nền kinh tế nông
nghiệp được hồi phục nhanh chóng, công cuộc trị thủy và thủy lợi
85
