Page 88 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Trong chiến công giải phóng đất nước, giải phóng kinh thành
Thăng Long, có công lao to lớn của bà Trần Thị Dung. Ghi nhận
công lao của bà đôì VỚI triều Trần và sự nghiệp kháng chiến chông
ngoại xâm, sử gia Ngô Sĩ Liên đã viết: “Đến khi người Nguyên tắt
đường vào cướp, kinh thành thất thủ, Linh Từ ở Hoàng Giang giữ
gìn hoàng thái tử, cung phi, công chúa và vợ con các tướng soái
thoát khỏi giặc cướp; lại khám xét thuyền các nhà chứa giâu quân
khí, đều đưa dùng vào việc quân. Công của bà giúp nhà Trần trong
việc nội trị thì nhiều... Thế mối biết trời sinh Linh Từ là để mở
nghiệp nhà Trần”1.
Lê Tần (Lê Phụ Trần)
Lê Tần là viên dũng tưống tài ba mưu lược, có tư duy phân tích
thực tiễn nhạy bén của nhà Trần. Ông là người Ái Châu (nay thuộc
Thanh Hóa) và là con của Lê Kính - người đã giúp Trần Thủ Độ
đánh dẹp thế lực Nguyễn Nộn, đem lại ngôi báu cho nhà Trần.
Tiếp nôi truyền thống dòng họ và gia đình, Lê Tần sớm bộc lộ là
người tài đức, được nhà Trần trọng dụng. Đầu năm 1250, ông được
vua Trần Thái Tông phong chức Ngự sử trung tướng, trông coi
công việc ở Viện Tam ty, là một đấng lương thần thanh liêm, chính
trực, được triều đình rất mực tin yêu. Khi đất nước có chiến tranh,
ông được vua Trần Thái Tông chọn làm tướng dưới trướng, tiên
phong xung trận.
Tên tuổi và tài năng của ông trước hết gắn với trận Bình Lệ
Nguyên và với chiến thắng trọn vẹn cuộc kháng chiến chống quân
Mông - Nguyên lần thứ nhất (1258). Bình Lệ Nguyên (thuộc Vĩnh
Phúc ngày nay) là vùng đất rộng nhưng lại có sông Cà Lồ chắn
ngang, có thể chặn đường tiến quân của quân giặc. Sau khi nghiên
cứu thế trận, bô' trí lại lực lượng, vua tôi nhà Trần lập một phòng
tuyến bên này sông với một lực lượng khá mạnh gồm cả bộ binh,

1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sủ ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 31.

90