Page 86 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Trần Thị Dung
Trần Thị Dung là con gái của Trần Lý, quê ỏ Lưu Xá (nay
thuộc Hưng Hà, Thái Bình). Năm 1209, kinh thành Thăng Long có
loạn, thái tủ Sảm (sau là Lý Huệ Tông) chạy đến Lưu Xá, gặp Trần
Thị Dung xinh đẹp bèn lấy làm vợ. Năm 1225, Lý Huệ Tông bị
bệnh nặng, Trần Thủ Độ quyết định tổ chức cuộc thay đổi tnểu đại
bằng cách đưa công chúa Chiêu Thánh mối sáu tuổi lên làm vua
rồi sau đó nhường ngôi cho chồng là Trần cảnh. Năm 1226, nhà
Trần thành lập và cùng năm đó, Lý Huệ Tông qua đời, Trần Thị
Dung bị giáng làm Thiên Cực công chúa. ít lâu sau, vua Trần Thái
Tông gả bà cho thái sư Trần Thủ Độ1.
Năm 1237, vì hoàng hậu Chiêu Thánh (Lý Chiêu Hoàng)
không có con, Trần Thủ Độ bắt vua Trần Thái Tông (Trần cảnh)
phải lấy vợ của anh là Trần Liễu lúc đó đang có mang. Trần Liễu
tức giận nổi loạn. Thái sư Trần Thủ Độ đem quân vây bắt định
giết chết Trần Liễu. Trưóc môi bất hòa đó, Trần Thị Dung đã
đứng ra hòa giải êm thấm, góp .phần làm cho triều Trần mói
thành lập được hòa thuận, đồng lòng chuẩn bị đối phó với nguy cơ
giặc ngoại xâm từ phương Bắc đang rình rập. Đến năm 1258,
quân Mông cổ ồ ạt kéo vào xâm lược nước ta. Vua Trần Thái
Tông đích thân ra trận trực tiếp động viên và chỉ huy quân dân
chiến đâ'u. Tuy nhiên, thế giặc buổi đầu quá mạnh, quân ta
không ngăn cản được chúng. Sau trận Phù Lỗ, quân ta rút luị vể
hướng Thăng Long. Quân giặc bám đuổi ráo riết2, kinh thành
Thăng Long khó giữ vũng được. Trưốc tình thế đó, để bảo toàn lực
lượng, triều đình nhà Trần quyết định tạm rú t khỏi kinh đô.
Trong những ngày khó khản đầy thử thách, bà Trần Thị Dung đã

1. Xem: Đinh Xuân Lâm, Trương Hữu Quýnh (Chủ biên): Từ điên
nhân vật lịch sử Việt Nam, Sđd, tr. 137.
2. Xem: Tuôi trẻ nhân tài uà tài năng quăn sự, Nxb. Quân đội nhân
dân, Nxb. Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 1993, tr. 151.

88