Page 116 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

kháng chiến chông quân Mông - Nguyên lần thứ hai. Tướng chỉ
huy quân Thánh Dực dưới thời Trần, theo lệ, ngoài tài năng và uy
tín còn phải trải qua một quá trình thử thách lâu dài. Điều đó cho
chúng ta biết Nguyễn Khoái đã từng tham gia chỉ huy quân sĩ thời
gian khá dài trước khi trở thành tướng và được tin cậy. Nhiệm vụ
của ông là chỉ huy quân Thánh Dực bảo vệ Thượng hoàng Trần
Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông, sẵn sàng thực hiện mọi
nhiệm vụ khi nhà vua ban.
Trong cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên lần thứ hai, khi
Thoát Hoan dẫn đại quân sang đánh Đại Việt từ phía Bắc và Toa
Đô đem 10 vạn quân từ Chiêm Thành đánh ra phía Nam, Nguyễn
Khoái được nhà vua xuông lệnh cho đem quân tinh nhuệ đi đánh
địch. Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Mùa hạ, tháng 4, vua sai bọn
Chiêu Thành Vương (khuyết danh), Hoài Văn hầu Quốc Toản, tướng
quân Nguyễn Khoái đem tiệp binh đón đánh giặc ở bến Tây Kết”1.
Theo Khâm định Việt sử thông giám cương mục thì khi quân giặc
vừa tiến đến cửa Hàm Tử, “vua liền hạ lệnh cho Chiêu Văn vương
Nhật Duật, Chiêu Thành vương (không rõ tên), Hoài Vãn hầu
Quốc Toản và tướng quân Nguyễn Khoái đem quân tinh nhuệ đón
đánh. Khi quân ta đến cửa Hàm Tử, hai bên đánh nhau kịch liệt...
vì thế mà quân Nguyên bị tan vỡ lốn. Toa Đô phải lui quân đóng ở
cửa biển Thiên Trường để tìm lương ăn”2. Sau hai trận Hàm Tử và
Tây Kết, quân dân Đại Việt đánh trận quyết chiến chiến lược ở bến
Chương Dương rồi đưa đại quân về bao vây chặt Thăng Long.
Trước sức tiến công mạnh mẽ của quân ta, chủ tướng giặc là Thoát
Hoan vô cùng hoảng sợ phải bỏ thành tháo chạy. Kinh thành
Thăng Long được giải phóng, Thượng hoàng và Vua trở về kinh đô.

1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 55.
2. Quốc sử quán triều Nguyễn: Khăm định Việt sử thông giám cương
mục, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 1998, tr. 230.

118