Page 112 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 112
học tập văn chương. Khi ông ngoài 20 tuổi, nước ta sôi nổi chuẩn bị
chiến đấu chông giặc Mông - Nguyên xâm lược, ông đã xin ứng
nghĩa đi đánh giặc. Trần Hưng Đạo qua tìm hiểu biết ông là người
tài, có chí lớn, bèn đưa về làm gia thần. Sau đó, Trần Hưng Đạo gả
con gái nuôi cho ông và tiến cử ông lên triều đình. Vua Trần
Thánh Tông phong cho Phạm Ngũ Lão chức chỉ huy cấm quân, bảo
vệ Hoàng thành.
Trong cuộc kháng chiến chòng quân Mông - Nguyên lần thứ
hai (năm 1285), Phạm Ngủ Lão đã lập công lớn. Bấy giờ, ông được
giao chốt giữ ở Chi Lăng, một tuyến phòng ngự quan trọng. Tại
đây, ông đã chỉ huy quân sĩ chiến đấu dũng cảm, kìm bước tiến của
cánh quân Mông - Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy. Sau khi quân
ta đã hoàn thành cuộc rút lui chiến lược, Phạm Ngũ Lão được điều
vào mặt trận Nghệ An để ngăn chặn cánh quân của Toa Đô từ
phía Nam tiến ra Bắc. Giữa năm 1285, khi quân ta mở cuộc phản
công chiến lược, ông được lệnh về hợp vối đạo quân chủ lực của
Trần Hưng Đạo đánh chặn giặc ở Vạn Kiếp. Tiếp đó, trong trận
đánh quân Mông - Nguyên ở Phả Lại, ông lập công lổn, góp phần
vào thắng lợi chung đánh bại quân thù.
Cuối năm 1287, quân Mông - Nguyên lại liều lĩnh xâm lược
Đại Việt. Sau hai tháng, đại quân của Thoát Hoan vào Thăng
Long, nhưng lúc đó thành Thăng Long vắng lặng. Quân địch điên
cuồng cướp phá các khu vực xung quanh, đi đến đâu chúng cũng bị
quân dân Đại Việt chông trả quyết liệt. Thiếu lương ăn, thuyền
tiếp tế lương lại bị đánh đắm trên sông Bạch Đằng, nên quân
Thoát Hoan rơi vào tình cảnh khốn đôn, không còn cách nào khác
đành phải rút quân. Nghe tin trên đường phía Tây về ải Hãm Sa
có quân nhà Trần mai phục nên Thoát Hoan đã cho tay chân đi
theo hướng đó, còn tự mình rút qua ải Nội Bàng. Nhưng lần này,
Trần Hưng Đạo lại giao cho Phạm Ngũ Lão chốt chặn ỏ Nội Bàng.
Bởi vậy, đại quân của Thoát Hoan đã lọt vào trận địa phục kích.
Hàng loạt tên tẩm thuốc độc của ta vun vút bay ra, tiếp theo là
114
