Page 119 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Trong trận này, Trần Quốc Toản đem 3.000 quân bí mật phục
trên quãng đường giữa Thăng Long đến bến Chương Dương. Theo
lệnh của Trần Quang Khải, một bộ phận của quân ta chặn đánh
địch rồi giả vò thua chạy đê lừa quân Thoát Hoan ra xa thành, sau
dó bất ngò quay lại đánh vỗ mặt. Cùng lúc ấy, Trần Quốc Toản tung
quân đánh tập hậu vào cánh quân của Thoát Hoan, còn Phạm Ngũ
Lão lợi dụng thòi cơ địch sơ hở dốc sức công phá thành. Thực hiện kế
hoạch đó, quán Thoát Hoan mắc mưu truy đuổi quân ta rồi rơi vào
tình thế chẹt vào giữa, bị đánh thiệt hại nặng, hoảng hốt chạy về
ihành, nhưng chúng vô cùng kinh ngạc thấy quân Phạm Ngũ Lão
tung đánh ra, khiến Thoát Hoan phải mỏ đường máu rút chạy đến
Đông Bộ Đầu. Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Thượng tướng Quang
Khải, Hoài Văn hầu Quổic Toản và Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp
cùng em là Nguyễn Truyền đem dân binh các lộ đánh bại quân giặc
ở các xứ Kinh Thành, Chương Dương. Quân giặc tan vỡ lốn, Bọn
thái tử Thoát Hoan, Bình chương A Lạt rút chạy qua sông Lô”1.
Sau khi kinh đô Thăng Long được giải phóng, Trần Quốc Toản
nhận lệnh của Quốic công Tiết chế Trần Hưng Đạo đem quân lên
vùng sông Như Nguyệt (sông cầu) chặn đánh giặc rút chạy. Ong
cùng đoàn quân trẻ đã tới địa đầu ấp Võ Ninh. Vượt qua bò bắc
sông Như Nguyệt, Trần Quốc Toản cho quân dừng lại bố trí trận
địa chuẩn bị đánh giặc. Khi quân Thoát Hoan tràn qua đây, Trần
Quôc Toản chí huy đánh quyết liệt. Giặc thua to, nhưng trong
chiến tháng oanh liệt của trận đó, vị chỉ huy 18 tuổi trúng tên địch
rồi anh dũng hy sinh. Biết tin, vua Trần Nhân Tông vô cùng
thương tiếc, làm bài văn tê và truy phong ông tước Vương. Với tinh
thần yêu nước, xông pha đánh giặc kiên cường, Trần Quốc Toản
cùng lá cờ “Phá cường địch, báo hoàng ân" đã đi vào lịch sử dân tộc
như là một biểu tượng anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam.

1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 56.

121