Page 120 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 120

Hà Đặc
               Hà  Đặc là  một tù trưởng người dân  tộc Tày,  có công trong cuộc
           kháng  chiến  chông  Mông  -  Nguyên1.  Ông  vốn  làm  phụ  đạo  huyện
           Phù Ninh  (nay là  thị  trấn Phong Châu,  huyện  Phù Ninh,  tỉnh  Phú
           Thọ).  Năm  1285,  khi  quân  xâm  lược  Mông  -  Nguyên  lần  lượt  bị
           đánh  bại  ở  Tây  Kết,  Hàm  Tử,  Chương  Dương,  Thoát  Hoan  phải
           chui  vào  ông  đồng  rút  chạy  khỏi  kinh  thành  Thăng  Long.  Đạo
           quân  Mông  -  Nguyên  do  Nạp  Tốc  Lạt  Đinh  chỉ  huy  tháo  chạy
           ngược  theo  sông  Lô  về  Vân  Nam,  khi  qua  địa  phận  Phù  Ninh
           (thuộc  tỉnh  Phú  Thọ)  bị  quân  và  dân  địa  phương  do  Hà  Đặc,  Hà
           Chương chỉ huy chặn đánh.
               Đại  Việt  sử  ký  toàn  thư  chép:  “Du  binh  giặc  đến  huyện  Phù
           Ninh,  viên  phụ  đạo  huyện  ấy  là  Hà  Đặc  lên  núi  Tri  Sơn  cô  thủ.
           Giặc  đóng  ở  động  Cự  Đà.  Hà  Đặc  lấy  tre  đan  thành  những  hình
           người  to  lốn,  cho  mặc  áo,  cứ  đến  chiều  tôi  thì  dẫn  ra  dẫn  vào.  Lại
           dùi  thủng  cây  to,  cắm  tên  lớn  vào  giữa  lỗ  để  giặc  ngờ  là  sức  bắn
           khỏe  xuyên  suốt  được.  Giặc  sợ  không  dám  đánh  nhau  với  Đặc.
           Quân ta hăng hái xông ra đánh bại được giặc”2.  Quân giặc bỏ chạy,
           Hà  Đặc  cho  quân  truy  đuổi.  Quân  của  ông  đuổi  giặc  đến  A  Lạp
           (Quảng  Nạp),  bắc  cả  cầu  phao  qua  sông,  thì  bị  toán  quân  giặc  đi
           sau bất ngờ quay lại đánh.  Chẳng may, ông bị trúng tên độc rồi hy
           sinh.  Sau  ngày  thắng  lợi,  vua  Trần  truy  tặng  Hà  Đặc  danh  hiệu
           cao quý.  Nhân dân tưỏng nhớ ông đã có công trong sự nghiệp đánh
           giặc cứu nưâc.
               Hà  Chương
               Hà  Chương  là  em  ruột  của  Hà  Đặc,  cũng  là  một  thủ  lĩnh  dân
           binh người Tày có công trong cuộc kháng chiến chông Mông -  Nguyên
           lần thứ hai (năm  1285).  Với  khí thế “Sát T hát” của cả  dân  tộc được



               1. Bộ Quốc  phòng - Trung tâm Từ điển bách khoa quân sự:  Từ điền Bách
           khoa quân sự Việt Nam,  Nxb. Quân đội nhân dân,  Hà Nội,  2004, tr. 433.
               2. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.n, tr. 56.

           122
   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125