Page 125 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

lượng vũ trang nhiều thứ quân, xây dựng căn cứ địa chiên lược và
hậu phương chiến lược của kháng chiến. Và để thực thi những vấn
đê đó, chữ dân luôn được nhà Trần đặt lên hàng đầu trong cả ba
cuộc kháng chiến. Đây thực sự là bước đánh dấu sự định hình
hoàn toàn về tư tưởng quân sự chiến lược mang tính hệ thống,
chinh thế về chiến tranh toàn dân bảo vệ đất nước trong khuôn
khô ý thức hệ phong kiến.
Đặc biệt, có thể thấy một bước phát triển hết sức nôì trội vê' tư
tưởng quân sự dưới thời Trần là sự hình thành, phát triển chủ
trương tạm lui quân trước thế giặc mạnh đê bảo toàn lực lượng, kết
hợp với kê thanh dã và chiến tranh du kích tiêu hao giặc, chuyên
hóa dần SO sánh lực lượng có lợi để tiến tới tổng phản công. Khác vói
đội quân xâm lược của nhà Tông trước đó, lần này, đội quân xâm
lược của đế quốc Mông - Nguyên gồm những kỵ binh dạn dày chinh
chiến, từng tung vó ngựa suôt từ Đông sang Tây mà chưa hề gặp đối
thủ. Trước một đối thủ cực mạnh như thế, rõ ràng nhà Trần không
thê áp dụng chiến lược “tiên phát chê nhân” theo kiểu đánh trước
sang đất địch như nhà Lý, cũng không thể thực hiện phương châm
bảo vệ từ xa bằng một hệ thống chiến lũy phòng thủ như phòng
tuyến sông Cầu. Trên thục tế, ngay từ lần đụng độ đầu tiên, đích
thân vua Trần Cảnh đã có ý định đem đội quân mạnh nhất lên chặn
giặc, nhưng sự thẩt lợi trong trận Bình Lệ Nguyên đã buộc nhà
Trần phải có tính toán chiến lược mới. Đó chính là cơ sở thực tiễn
hình thành nghệ thuật chỉ đạo rút lui chiến lược bảo toàn lực lượng,
xoay chuyển tình thế để phản kích của quân đội nhà Trần. Đây là
một sự độc đáo bởi lẽ, với các nhà nước phong kiến đương thòi, mất
kinh đô gần như là mất nước; song với người Việt, kinh đô tạm m ất
nhưng cuộc kháng chiến mói chỉ bắt đầu.
Tuy nhiên, việc rút lui chiến lược của nhà Trần không phải là
rút vô điều kiện. Với hình thế nước ta lúc đó thì rõ ràng là không
đủ đất để nhà Trần rút mãi. Vậy rút cách nào, rút đi đâu, điều
kiện bảo đảm rút ra sao..., đó là những bài toán đô' hiểm hóc mà

1 2 7