Page 67 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII
P. 67
trong bốn mùa lúc nào họ cũng được gió hòa mưa thuận.
Chúa cũng khấn và khấn xong cũng vái một vái dài.
Tế trời xong, muốn khỏi thất lễ với đất, chúa cầm một
cái cày rất đẹp, mạ vàng, cày mấy luống và cầu xin đất ban
ơn cho mọi người làm cho mùa màng được tốt đẹp. Điện thờ
lúc bấy giờ sáng trưng đèn, nến đặt thành hàng đối nhau bốn
phía chung quanh và sực nức mùi hương, vàng xong rỗi họ
dâng nước cho chúa rửa tay và lắp đạn vào ba khẩu thần công
bắn. Thế rồi chúa ngự về phủ; các người tùy tùng thì ai về nhà
nấy cúng lễ gia tiên.
Nếu hôm ẫy mưa, họ cho là điểm tốt, không kêu rên rằng
bị ướt, trái lại họ vui mừng và người nào được đẫm mưa nhiều
nhất tin rằng đó là tin báo trước cho họ biết năm ấy ruộng,
vườn được mùa và thâu nhiều hoa lợi; nếu lúc vua xuẫt hành
mà mưa thì toàn thể dân chúng vui mừng và hoan hô đấng
quân thượng. Đức vua có bị mưa ướt cũng vui mừng vì cho
đấy là điềm tốt bảo ngài còn được ở ngôi cửu ngũ (dài lâu).
... Còn một tục làm cho khắp nước và các gia đình được
yên ổn và thuận hòa. Họ có lệ khi năm hết tết đến, là dàn
xếp cho xong những chuyện xích mích của người nọ đối
với người kia và đến giảng hòa với kẻ thù địch trước ngày
Nguyên đán, hứa với nhau sẽ thành đôi bạn chân thật. Trong
ba hôm tết, không ai nổi giận, nói nặng lời hay làm phiền
lòng ai vì sợ rằng chính mình sẽ bị giông và đầu năm đã bắt
đầu làm điều không tốt thì suốt năm sẽ gặp sự không hay. Ai
cũng làm điều lành, ai cũng lên lễ chùa.
Dân bên lương còn có lệ, sau ba ngày tết, vào đám suốt
tháng Giêng, mỗi một làng cử ra tám người trông nom việc
đình đám để không có điều gì thiếu sót và mọi việc được chu
tất, không hỗn độn. Công việc của những người có chức vụ
68
