Page 70 - Việt Sử Kỷ Yếu

Không bao lâu, năm 937, Kiều Công Tiễn, hào trương Phong
Châu, vôn là tướng dưới trướng Đình Nghệ, giết Đình Nghệ, cướp
quyền chính. Tin này truyền đi khắp nơi, nhân dân đều oán.
Tướng sĩ cũ của Đình Nghệ họp nhau quyết tâm chuẩn bị trả thù
cho chủ cũ.

TRẬN BẠCH ĐẰNG GIANG
NGÔ QUYỂN ĐẠI PHÁ QUÂN NAM HÁN

Khi ấy, có nha tướng con rê Dương Đình Nghệ là Ngô Quyền
quyết cử binh tiễu trừ kẻ bất nghĩa Kiều Công Tiễn.
Ngô Quyền, dòng dõi hào trưởng xã Đường Lâm, huyện Phúc
Thọ, Sơn Tây, nay là xã Cam Lâm, huyện Phúc Lộc, cùng xã với Bô"
Cái đại vương Phùng Hưng. (Tại xã này còn có đền thờ hai vị anh
hùng). Ngô Quyền trí dũng, có tài thao lược, bấy giò đang trấn thủ Ái
Châu (Thanh Hoa) thay cha trước đây. Được nhiều tướng tá binh sĩ
bộ hạ cũ của Dương công theo về, thê lực nghĩa quân hùng mạnh.
Tháng 10 âl năm 938, Ngô Quyền cất quân từ Ái Châu tiến ra.
Nghe tin này, Kiều Công Tiễn biết mình thế kém, sai sứ đem
hậu lễ sang Nam Hán cầu cứu. Hán chúa Lưu Cung đang muốn
đánh chiếm đất xứ ta, thấy thế, liền huy động đại binh, cho con là
Vạn vương Hoằng Tháo Lĩnh Hải quân tiết độ sứ, đổi phong Giao
vương, đem hai vạn quân sang đánh, mưỢn tiếng giúp Công Tiễn.
Lưu Cung lại tự làm tướng, đóng quân ở Hải Môn để làm thanh
viện. Có Sùng Văn hầu Tiêu ích bàn với bàn với Lưu Cung không
nên khinh suất. Đại quân đi nên phải cẩn thận chắc chắn, dùng
nhiều người hướng đạo rồi mới tiến quân. Lưu Cung không nghe,
khinh thường sai Hoằng Tháo đem thuỷ quân theo dòng sông
Bạch Đằng vào xâm phạm đất nước ta.
Quân Nam Hán chưa tới nơi thì Ngô Quyền đã từ Ái Châu
tiến ra bắc, đánh giết Kiều Công Tiễn. Đề phòng quân giặc có lợi
thế về thuyền, Ngô Quyền sai lấy gỗ tô"t, đẽo làm cọc vót nhọn, đầu
bịt sắt, đem cắm xuông dòng sông Bạch Đằng. Binh thuyền Hoằng
Tháo xâm nhập nội địa ta, không gặp nội ứng. Trong lúc nước
triều lên cao, quân ta đem thuyền ra cửa sông khiêu chiến, giả
thua chạy, lừa cho giặc đánh đuổi theo đi vào sâu, vượt qua nơi
lòng sông có gài bẫy. Đến lúc nước triều xuông thấp, đại quân ta
mới đố ra đánh cực mạnh. Giặc thua bỏ chạy, đến nơi dưới lòng
sông có cọc, thuyền giặc vướng phải cọc, nhiều chiếc bị đâm thủng,
đô nghiêng đố ngửa, giặc mất trật tự. Quân ta ra sức thừa thế

70