Page 68 - Việt Sử Kỷ Yếu

Hoa, sát cánh cùng với nhân dân đánh đuổi chúng. Nghĩa quân
chiến đấu mạnh và liên tiếp thắng lợi, sớm thu phục nhiều châu
huyện. Thế hùng mạnh, tiến quân vây đánh phủ thành. Tiết độ sứ
Chu Toàn Dục chông lại không nổi, đóng cửa thành cô" thủ. Năm
905, Độc Cố Tồn sang thay, cổ Tồn kiếm điểm quân đội thì sô người
Hoa đã không nhiều, lại có lắm người chết trận, người đào ngũ,
không đưỢc thay thế. Binh sĩ người bẳn xứ thì sô" đông đã bỏ chạy
sang hàng ngũ nghĩa quân. Sô" còn lại cũng chang đáng tin cậy. Bớt
sô" binh sĩ Hoa các châu huyện, lấy về giữ thủ phủ. Nhưng với lượng
sô" ít ỏi, lại mất tinh thần chiến đấu, cổ Tồn làm sao địch lại nổi với
quân đội Thừa Dụ uy thế đang lên như sóng cồn, vũ bão. Độc cố Tồn
đành chịu chạy về bắc quốc. Đưòng Ai đế tức giận sao không cô"
đánh, bắt phải tự tử. (Có cô" đánh thì chắc phải thua to mà thôi).
Triều đình nhà Đường hấy giờ có muôn có muôn cử người sang thay
tất phải đưa sang theo vài ba vạn quân, điều không thể thực hiện
được. Bất đắc dĩ, Đường Ai đế phải chịu phong Khúc Thừa Dụ làm
Tĩnh Hải tiết độ sứ và gia phong Đông Bình chương sự, để đổi lấy
việc cho hết thảy các quan lại binh sĩ người Hoa trở về nước.
Khúc Thừa Dụ lên nắm giữ chính quyền, sửa sang mọi việc,
cử các thủ lĩnh nghĩa quân đóng giữ các châu, huyện, phòng thủ
an ninh cho dân chúng lạc nghiệp làm ăn.
Từ năm 905, dân ta thực sự thoát ách đô hộ thô"ng trị của
nước ngoài, trở thành tự chủ, tuy chính quyền còn tổ chức theo
hình thức cũ của nhà Đường.
Năm 907, nhà Đường mất ngôi. Nhà Hâu Lương lên thay.
Lương Thái Tổ Chu Toàn Trung phong Lưu Ân tiết độ sứ Quảng
Châu làm Nam Bình vương kiêm tiết độ sứ Tĩnh Hải, có ý đế lấy
lại Giao Châu.
Khúc Thừa Dụ giữ chức được hơn một năm thì mất, giao
quyền cho con là Khúc Hạo.
KHÚC HẠO (907 - 917) - Khúc Hạo nô"i nghiệp cha làm tiết độ
sứ, là người hiền tài, có ý chí tổ chức nền độc lập, cải tô lại các địa
hạt châu huyện, cải các hương làm giáp, đặt các chức quản giáp và
phó tri giáp cai quản thu thuê". Các giáp lập sô" điền sô hộ đế việc
đánh thuê" và lấy công dịch cho được phân minh và công bằng. Lấy
thành Đại La làm trung tâm đất nước.
Đôi ngoại, Khúc Hạo sai con là Khúc Thừa Mỹ làm hoan hảo
sứ, sang Quảng Châu, tiếng là để kết hiếu với nhau, thực sự là để
do thám tình hình hư thực bên đó.
68