Page 332 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 332
Họ Trịnh đem quân đi chinh nam mấy phen, hao binh tổn
tướng, không nên công trạng gì. Thế mà vẫn không chịu thôi việc
chiến tranh.
ĐÁNH NHAU LẦN THỨ NĂM - Năm 1655, Trịnh Tráng lại cử
binh vào đất nam Bô" Chính. Chúa Hiền quyết dùng đại quân
đánh lớn. Những lần trước chỉ giữ thế thủ, nay mới mở thế công.
Sai Thuận Nghĩa hầu Nguyễn Hữu Tiến, Chiêu Vũ hầu Nguyễn
Hữu Dật đem quân qua sông Gianh đánh vào đất bắc Bô" Chính.
Tướng Trịnh là Phạm Tất Toàn về hàng. Quân Nguyễn tiến đến
Hoành Sơn, đánh đuối Lê Hữu Đức, thừa thắng đánh đến đồn Hà
Trung. Lê Văn Hiểu chông lại không nổi, phải cùng Lê Hữu Đức
rút quân về giữ Nghệ An. Nguyễn Hữu Tiến đem binh đến đóng ở
huyện Thạch Hà. Lê Văn Hiểu và Lê Hữu Đức lại sang đóng ở xã
Đại Nại. Trịnh Tráng sai Trịnh Trượng vào làm thông lĩnh kinh
lược đất Nghệ An và triệu các tướng kia về. Lê Văn Hiểu bị đạn
sau chết ở nửa đường. Lê Hữu Đức và Vũ Lương phải giáng chức.
Trịnh Trượng tiến binh đóng ở huyện Kỳ Hoà, cho thuỷ binh
đóng ở cửa Kỳ La. Nguyễn Hữu Tiến rút quân về sông Gianh để nhử
địch. Trịnh Trượng không đuổi, đóng quân ở lại Lạc Xuyên, cho một
sô" đóng ở đồn Hà Trung. Nguyễn Hữu Tiến đánh quân Trịnh ở Lạc
Xuyên. Nguyễn Hữu Dật dùng thuỷ binh đánh vào cửa Kỳ La đều
thắng, rồi chiếm luôn bảy huyện phía nam sông Cả.
Trịnh Tráng sai con là Trịnh Tạc vào Nghệ An thông lĩnh.
Nguyễn Hữu Tiến lui quân về Hà Trung. Ngoài bắc lắm việc,
Trịnh Tạc trở về, để các tướng là bọn Đào Quang Nhiêu ở lại giữ
đất Nghệ An.
Năm 1656, quân Nguyễn hai mặt tiến đánh vào các đồn
quân Trịnh. Quân Trịnh mấy nơi đều bị thua chạy. Quân của
Đào Quang Nhiêu đánh lại một trận râ"t dữ nhưng rồi cũng
thua chạy.
Trịnh Tráng sai người con út Ninh quận công Trịnh Toàn
(tục gọi ông Ninh) vào thống lĩnh. Trịnh Toàn vào Nghệ An, đô"c
chư quân tiến đến Thạch Hà, sai các tướng đô"c quân ở Hưng Bộc,
Đại Nại, Nam Giới (?) và Châu Nhai. Quân Nguyễn tiến đánh
Nam Giới lấy được 30 chiếc thuyền, rồi tràn xuông sông c ả đánh
vào Châu Nhai. Trịnh Toàn nghe tin Đào Quang Nhiêu bị vây ở
Hương Bộc, đem quân đến cứu. Hai bên đánh nhau ỏ làng Đại
Nại. Quân Nguyễn chạy vào Hà Trung. Quân Trịnh đánh đuổi đến
Tam Lộng, bị đón đánh thua, phải chạy về Nghệ An.
332
