Page 325 - Việt Sử Kỷ Yếu

khuất, Trịnh Tạc đem về nuôi. Năm 1672, dựng lên làm vua. Gia
Tông cũng lại chết yếu, ỏ ngôi 4 năm, khuất năm 15 tuổi.
Kế vị Gia Tông là người em Lê Duy Hợp, con thứ tư Thần
Tông. Ây là vua Lê Hy Tông. Khi Thần Tông mất, Trịnh thị mới có
thai. Trịnh Tạc đưa về phủ nuôi. Trịnh thị sinh Duy HỢp. Hy
Tông lên ngôi năm 1678, khi mới 14 tuổi, giữ ngôi 29 năm. Đến
năm 1706, nhường ngôi cho thái tử, làm thái thượng hoàng 11
năm, hưởng thọ 54 tuổi.
Thái tử Lê Duy Đường, con Hy Tông, lên ngôi. Ây là vua Lê Dụ
Tông 0 ngôi 24 năm. Năm 1729, chúa Tiịnh Cương bắt nhường ngôi cho
con là thái tử Duy Phương, ồng khuất năm 1731, hưởng thọ 52 tuổi.
Lê Duy Phương, con Dụ Tông nôi ngôi cha làm vua 3 năm.
Đến năm 1732, bị Trịnh Giang truất phế, vu cho tội tư thông với
vỢ Trịnh Cương, phải giáng làm Hôn Đức công, chết năm 1736,
hưởng linh 28 tuổi.
Duy Phương bị phế. Duy Tường, con lớn Dụ Tông lập. Ay là
vua Lê Thuần Tông, ổng này trước đã được lập làm thái tử, bị
Trịnh Cương bỏ. Năm 1732, Trịnh Giang lại lập làm vua. Thuần
Tông ỏ ngôi 4 năm, khuất năm 1735, hưởng linh 37 tuổi.
Thuần Tông khuất, Trịnh Giang không lập con ông này, mà lập
em là Lê Duy Thìn, con thứ Dụ Tông. Ấy là vua Lê Ý Tông. Ý Tông
làm vua được 6 năm. Đến 1740, Trịnh Doanh bắt ông nhường ngôi cho
con Thuần Tông. Ý Tông khuất năm 1759, hưởng linh 41 tuổi.
Trịnh Doanh thấy Lê Duy Diêu, con Thuần Tông, có tướng
thái bình, năm 1740 lập nên làm vua. Ây là vua Lê Hiển Tông.
Ong này an phận nên làm vua được lâu dài và trường thọ. Hiến
Tông giữ ngôi 47 năm, khuất năm 1786, hưởng thọ 70 tuổi.
Cháu đích tôn Hiển Tông là Lê Duy Kỳ nôl ngôi. Ay là vua
Lê Mẫn đế, thường gọi theo niên hiệu là Chiêu ThôAg. Làm vua
các năm 1787, 1788, không giữ được nước, chạy sang Trung Quốíc.
Sử chép là Lê Xuất Đế. Khuất năm 1793, hưởng linh 28 tuổi.
Nhà Lê trung hưng (Hậu Lê) làm vua trước sau 255 năm, chỉ
ở ngôi làm vì. Các chúa Trịnh mới nắm hết mọi quyền hành quân
sự và chính trị. Ngôi vua phải dựa vào lực lượng của nhà chúa mới
vững. Đến khi nghiệp chúa đổ thì ngôi vua cũng đố theo.

HỌ TRỊNH XUNG CHÚA
Trịnh Tùng diệt Mạc Mậu HỢp, lấy được đất miền bắc, có
công nghiệp lớn, nắm hết binh quyền và chính quyền, hông hách,
325