Page 322 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 322
Quôc, rồi cho người về dâng biểu xin hàng. Triều đình phong
Kính Khoan làm thái uý Thông quôc công và cho giữ đất Cao
Bằng, theo lệ công hiến.
Họ Mạc đáng nên giữ phận phiên thuộc, chỉ làm một tù trưởng
lớn, có thê tập, như các tù trưởng dân thiểu sô", thì cũng được lâu dài.
Nhưng năm 1638, Kính Khoan chết. Con là Mạc Kính Vũ (có sách
chép Kính Hoàn, do chữ Hán Vũ ỹ và Hoàn ^ gần giông nhau, nên
có sự lầm lộn) lại không nhận chức và không chịu cống, tự xưng làm
vua, thỉnh thoảng còn đem quân về cướp phá ở hạt Thái Nguyên.
Quan quân đi đánh nhiều lần nhưng không trừ hẳn đưỢc.
Năm 1667, Trịnh Tạc đem đại binh cùng các tướng Đinh Văn
Tả, Lê Châu, Lê Hiến lên đánh lấy đất Cao Bằng. Kính Vũ bỏ
chạy sang bắc quốc. Trịnh Tạc chiêu tập dân sự vê làm ăn và đặt
quan cai trị: Vũ Ninh làm đốc trấn Cao Bằng, Đinh Văn Tả làm
trấn thủ Thất Tuyền, nay là Thất Khê.
Kính Vũ sang Trung Quốc, lây vàng bạc đút lót cho cho quan
nhà Thanh tâu xin với vua Thanh bắt họ Trịnh trả đất Cao Bằng
cho họ Mạc. Vua Thanh cho Kính Vũ về Nam Ninh, rồi sai sứ sang
thương nghị với Nam triều. Trịnh Tạc phải chịu trả cho họ Mạc
bô"n châu: Thạch Lâm, Quảng Yên, ThvfỢng Lang, Hạ Lang, với
điều kiện xưng thần nạp phú công cho nhà Lê.
Sau Ngô Tam Quế phản nhà Thanh ở Vân Nam và Quảng
Tây. Kính Vũ tòng đảng Tam Quế. Đến khi Tam Quế chết, nhà
Thanh lấy lại đất Quảng Tây, họ Trịnh muôn nhân dịp trừ họ Mạc
cho xong, sai Đinh Văn Tả và Nguyễn Hữu Đăng lên đánh Kính
Vũ. Đến tháng 8 âl năm 1677, Đinh Văn Tả lấy được thành Cao
Bằng. Kính Vũ cùng họ hàng chạy sang Long Châu, bị quan nhà
Thanh bắt giải sang ta.
Từ khi Mậu Hợp phải bắt, họ Mạc thất thủ Thăng Long, chạy
lên mạn ngược, nhò thê Trung Quốc, được giữ đâ"t Cao Bằng,
truyền được ba đời: Kính Cung, Kính Khoan, Kính Vũ, đến đây
mất hắn. Dòng dõi họ Mạc hoặc bị bắt, hoặc về hàng, có mấv người
được tha cho ra làm quan, không ke nhiều người đi tản cư sang
Trung Quốc.
CÁC VUA LÊ TRUNG HUNG (HẬU LÊ)
Nhà Mạc thoán ngôi nhà Lê. Nguyễn Kim lập Lê Duy Ninh,
con Lê Chiêu Tông lên làm vua, đóng ở sầm Châu. Ây là vua Lê
Trang Tông. Làm vua 16 năm, khuất năm 1548, hưởng linh 31 tuổi.
322
