Page 248 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 248
Công việc sửa soạn chưa hoàn tất thì tên Việt gian Lương
Nhữ Hôt giữ chức tham chính, xui quan nhà Minh nên sốm trừ
chủ trại Lam Sơn đi, để khỏi lo về sau. Thế không tiện trì hoãn
được nữa, ngày 2 - 1 âl năm 1418, Lê Lỵ (Lợi) dựng cò khởi
nghĩa ở Lam Sơn, tự xưng là Bình Định vương, phong chức cho
các tướng, chia nhau đốc xuất quân đội, truyền hịch khắp bô"n
phương kể tội quân nhà Minh, kêu gọi mọi người cùng hỢp sức
nổi dậy đánh kẻ thù, giải phóng đất nước. Lực lượng nghĩa quân
bấy giờ mới gồm có 200 quân thiết kỵ, 200 nghĩa sĩ, 200 dũng sĩ,
14 voi, sô" quân và phu vận tải 2.000 người, còn rất ít ỏi so với
quân Minh 45.000 người, voi hàng trăm con, Nhưng nổi dậy
chiến đấu mưu tiêu diệt quân cướp nước là có chính nghĩa,
thuận lòng người, hỢp lẽ phải nên mọi người đều có tinh thần
cao, quyết chí hăng hái trừ bạo ngược. Đội quân tiền phong này
tuy phải nguy cấp mấy phen, lại là mẫm mông đầu tiên của lực
lượng nghĩa quân đông đảo và hùng mạnh đánh hàng chục vạn
giặc mười năm về sau.
VỀ CHÍ LINH LẦN THỨ NHẤT - Mã Kỳ ở Tây Đô nghe tin quân
Lam Sơn dựng cò khởi nghĩa, chỉ mấy ngày sau, liền đem quân
đến đàn áp. Nghĩa quân ròi căn cứ rút lên đóng ở núi Lạc Thuỷ,
phủ Quảng Hoá, bô" trí chông giặc. Quân Mã Kỳ kéo theo đến, bị
phục binh đổ ra đánh, hàng ngàn giặc bị tiêu diệt. Ba ngày sau,
được lũ phản bội dẫn đường, quân giặc đông đúc theo lốì tắt, tập
kích vào phía sau. Nghĩa quân bị tổn thất nhiều, phải rút lui về
đóng ở núi Chí Linh^*’. Vợ con Bình Định vương bị giặc bắt. Nghĩa
quân sông những ngày gian khô vối măng và cây cỏ rừng.
Sau đó, nghĩa quân lại trở về Lam Sơn xây dựng lại căn cứ,
bổ sung lực lượng. Khi mới trở về chỉ còn khoảng trăm người.
Mùa thu năm 1418, tổng binh Lý Bân điều quân từ Đông
Quan đến vây quét vùng Lam Sơn. Nghĩa quân lui tổ chức trận
địa phục kích ở Mường Một. Quân Minh chết và bị thương phần
nửa, phải rút về.
VỀ CHÍ LINH LẦN THỨ HAI - Tháng 4 âl năm 1419, Bình Định
vương kéo quân ra đánh lấy đồn Nga Lạc, huyện Nga Sơn, giết
đưỢc tướng Minh Nguyễn Sao, nhưng ngay sau đó, quân địch kéo
' ’ Núi Chí Linh dây không phải là huyện Chí Linh, tinh Hải Dương. VSTGCM chú thích là
ớ phú Trấn Định thuộc Nghệ An, giáp Hà Tĩnh. Sử gia Trần Trọng Kim viết: Lúc â’y nghĩa
quân vần lui tới quanh vùng Nga Sơn. Núi Chí Linh chi ở trong vùng Thanh Hoa.
248
