Page 251 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 251
toán quân khởi nghĩa của Đoàn Thừa, Phạm Thiện, Lê Hành, Ngô
Trung, hoạt động mạnh khắp vùng Kiến An. Hai lần tổng binh Lý
Bân đem quân đến đàn áp, nghĩa quân bị thiệt hại, phải phân tán,
chông chọi lai rai đến mùa thu năm 1420.
L ê N gã - Lê Ngã người huyện Thuỷ Đường (Thuỷ Nguyên,
Kiến An) sau đổi tên là Dương Cung, dấy quân các năm 1419,
1420, tự xưng là con cháu vua Trần Duệ Tông, tự Lão Qua trở về,
kêu gọi quần chúng nông dân nổi dậy tiêu diệt lũ quan quân nhà
Minh đô hộ, được nhiều dân nghèo hưởng ứng, chỉ trong một
tháng, sô^ nghĩa quân lên đến vài vạn người.
Dư đảng của Trịnh Công Chứng và Phạm Ngọc đều quy phụ.
Phụ đạo Đan Bạ (châu Định Lập, Hải Ninh) Bế Thuấn theo phò.
Lê Ngã tự xưng là Thiên Thượng hoàng đế, đặt niên hiệu Vĩnh
Thiên, phong quan chức cho các tưỏng, đúc tiền riêng tiêu dùng,
chiếm cứ miền An Bang, làm chủ khu vực rộng lớn nay là tỉnh
Quảng Yên, Hải Ninh, Bắc Giang. Nghĩa quân nhiều lần tấn công
các thành luỹ quân Minh, đốt phá thành Xương Giang (Bắc
Giang), tập kích đồn Bình Than, uy hiếp nhà quý tộc Trần Thiên
Lại. Lại tổ chức chốhg đốì, bị nghĩa quân giết.
Tổng binh Lý Bân dùng đại binh, mở cuộc tấn công to lớn. Lê
Ngă cùng Bế Thuấn thua trận, ban đêm chạy trôh không biết đi đâu.
Đồng thời, tại gần khắp mọi nơi ở Bắc Việt, còn có những
toán quân nghĩa dũng khác nổi dậy chôYg đốì quan quân nhà
Minh, tiếc rằng không cầm cự được lâu dài. Ây là Trần Mộc Quả ở
châu Vũ Định, Ngô Cự Lại ở huyện Thiên Khê, Đào Cường ở
huyện Thiên Tài, Đinh Tốn Lão ở huyện Đại Loan, Nguyễn Thuật
ở phủ Kiến Xương, Lê Diệt ở huyện Duyên Hà, Nguyễn Đa ở
huyện Thạch ThâT, Phạm Hi ở vùng Tân Minh, Nguyễn Tri ở
Khoái Châu, Nguyễn Câu ở vùng Hoàng Giang. Lại có Nguyễn
Thuật cũng nổi dậy ở vùng Hoàng Giang, giết được tham chính
Hầu Bao.
BÌNH ĐỊNH VƯƠNG PHÁ QUÂN TRẦN TRÍ VÀ QUÂN AI LAO - Nghĩa
quân Lam Sơn tiến triển ngày thêm mạnh. Vua Minh cử Vĩnh
Xương bá Trần Trí đem nhiều quân sang giữ Đông Quan. Tháng
11 âl năm 1421, Trần Trí đem đại binh (Đại Việt thông sử chép
hơn 10 vạn vệ quân) đến đánh trại Ba Lâm ở ải Kinh Lộng, lại đốc
hẹn vối người Ai Lao sang cùng đánh hai mặt. Bình Định vương
hỢp các tướng, bàn quân Minh nhiều, nhưng ở xa đến, còn đương
mỏi mệt, ta đưa quân ra đón đánh ngay tất phải được. Ngay đêm
251
