Page 154 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 154

(ịikÍ c  vương,  Lê  Mục làm hàn  lâm  học  sĩ.  Lê  Tuân  làm  thượng thư
       lệnh.  Bấy  giờ là  năm  1281.  Làm  vậy,  Nguyên  chúa  không  phai  cỏ
       ý  lập  ngay chính  quyển  tay  sai,  mà  thâm  ý  chỉ  muôn  dò  xem  vua
       Trần  chủ  chiến  hay  chủ  hoà.  Di  Ai,  ít  tài  đức,  lại  không  có  lực
       lượng  gì.  hị  mê  hoặc  tương có  thể  nhờ  thí'  nhà  Nguyên  nên  ra  thì
       hương phú  quý,  không nên việc thì  nói  là  hị  vua  Nguyên  ép.  Nhân
       Tông nhân từ lại sùng Phật, chắc không nỡ gia  hình người họ.
             Năm  1282,  Nguyên chúa  phong Sài  Xuân  làm An  Nam  tuyên
       uý  sứ,  đô  nguyên  suý,  đem  1.000  quân  đưa  họn  Di  Ai  về  nước,
       cùng  với  các  quan  liêu  thuộc  tuyên  uý  ty,  lại  đưa  chiêu  chỉ  huấn
       dụ mọi người  trong hoàng tộc và quan lại hên ta.
             Sài  Xuân  dưa họn  Di Ai  đến  gần  hién  giới.  Trấn hiên  đưa  tin
       phi  háo  về  kinh  đô.  Nhân  Tông  sai  tướng  dem  quân  đón  đánh  lũ
       nghịch thần.  Binh  sĩ Nguyên thấy quân hên ta đông,  hốt hoảng hỏ
       chạy.  Sài  Xuân  được  “rước”  về  Thăng  Long.  Nhân  Tông  và  Trần
       Quang  Khải  giá  dạng cung  kính,  ân  cán  tiếp  đãi,  sai  người  trang
       trọng đưa  vê  nước.  (VSTGCM  chép Xuân  hị  trúng tên  chết.  VNSli
       chép  hị  hỏng một  mắt).  Bọn  Di Ái.  Tuân,  Mục  trôn  về  nước.  Nhân
       Tông không nỡ giết, chỉ đày làm lính.
             Sài  Xuân  nhục  nhã  trơ  về  nước.  Nguyên  chúa  quyết  tâm
       dùng  đại  hình  đi  đánh  thôn  tính  nước  ta  nhưng  việc  chưa  thể
       thi  hành  ngay  được  do  đám  quân  di  đánh  Nhật  Bản  lần  sau,
       năm  1281,  lại  hị  đại  hại.  Nay  miuín  mơ  cuộc  chinh  nam,  phải
       sửa  soạn  trong  vài  năm  nữa.  Ti'ong  khi  chò  đợi,  năm  1282,
       Nguyên  chúa  lại  sai  Lương  Tăng,  sang  dụ  vua  ta  sang chầu.  Sứ
       giả  lần  này  không  hách  dịch,  Nhân  Tông  vẫn  thoái  thác  không
       chịu  đi,  sai  Hoàng  ư   Lệnh  và  Nguyễn  Chương  theo  sứ  giả  sang
       giao thiệp với  Nguyên  triều.

                                QUẢN NHÀ NÍỈUYÊN
                             SỬA SOAN SANG ĐÁNH TA
             Nguyên chúa Hôt Tất Liệt vẫn  muôn  trực  tiếp thông trị  nước
       ta,  còn  đê vua quan hản xứ thì chỉ  dùng làm  tay sai cho quan  nhà
       Nguyên.  Trong suốt  20 năm,  dùng đủ  mọi cách,  vừa  dụ  dỗ,  vừa  đe
       dọa  không  đi  đến  đâu,  hèn  quyết  tâm  dùng  quân  sự  đánh  chiếm.
       Champa cũng là  nơi chúng muôn chiếm,  rồi từ đấy sẽ tiến  quân ra
       đánh  lấy  Chân  Lạp,  Xiêm  La ,và  các  đảo  quốic  miền  nam  và  đông
       nam  A.  Không  đánh  An  Nam  trước  rồi  nam  tiến,  giặc  giảo  quyệt
       tính  sự  đánh  Champa  trước,  rồi  sẽ  dùng  người  Chăm  phụ  với
       154
   149   150   151   152   153   154   155   156   157   158   159