Page 151 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 151
chiếm quốc đô. Hô"t Tất Liệt đang vây thành Vũ Xương, bỏ về
tranh ngôi. Năm 1260, tự lập làm vua đóng ở Khai Bình, đặt quốc
hiệu là Nguyên. Ay là Nguyên Thế Tổ. A Li Bất Kha cầm cự lai
rai, đến năm 1264 mối chịu hàng. Nguyên Thế Tổ cũng anh hùng
như ông nội, rất háo chiến. Trừ được nạn tâm phúc, phong em Hốt
Kha Kích là Vân Nam vương giữ miền tây, lại tự cầm quân đi
đánh Tông, thanh thế ngày càng lớn. Năm 1267, thiên đô về Yên
Kinh - Bắc Kinh ngày nay, gọi là Đại Đô. Nám 1271, đổi quốc hiệu
là Đại Nguyên. Năm 1275, hãm Tương Dương, đánh bại quân
Tông. Lực lượng Tông tàn tạ. Năm 1276, hãm Lâm An, bắt giam
TôAg Cung đế. Năm 1279, hãm Nhai Sơn, nhà Tông mất hẳn.
Nước Triều Tiên đã sớm quy thuận Mông cố sau khi nước
Kim bị diệt, năm 1234.
Hô"t Tất Liệt chưa thoả mãn chiếm được toàn thê đất Trung
Quốc lại mưu đồ đánh chiếm Nhật Bản, Đại Việt, Champa, Chân
Lạp, Xiêm La, Miến Điện và các đảo quốc đông nam Á. Ngay sau
khi vừa thiên đô về Yên Kinh, còn đang phải bình định nhiều nơi
Trung Quốc, cơ quan chuyên việc chuẩn bị chiến tranh xâm láng
hải ngoại Trung Thư sảnh đã được thành lập, không quản tôn
công tôn của.
VIỆC BANG GIAO VỚI NHÀ NGUYÊN DƯỚI
THỜI CÁC TRIỀU THÁI TÔNG VÀ THÁNH TÔNG
Ngột Lương Hợp Đài thua trận chạy về Vân Nam đầu nàm
1258, Nguyên Hiến Tông lại sai Nạp Thích Đinh sang sứ. Thái
Tông thấy thế Mông cổ đang lên mạnh, liệu khó có thế chông lại
mãi với chúng được, sai Lê Phụ Trần và Chu Bác Lãm sang sứ,
xin ba năm một lần công. Năm 1261, Nguyên Thế Tổ sai Mạnh
Giáp và Lý Văn Tuấn mang thư sang dụ rằng: Quan lại sĩ thứ
người An Nam, phàm mũ áo, lễ nghi, đều được theo chế độ cũ của
nước mình. Vua Nguyên phong Thánh Tông làm An Nạm quốc
vương. Định lệ côAg ba năm một lần. Công phẩm rất nặng nề,
tuyển những nho sĩ, thầy thuốc, thầy tướng sô”, thầy bói và các thợ
thuyền, mỗi hạng ba người, cùng với sản vật trầm hương, qùan
quế, sừng tê, ngà voi và các vật lạ. Lại đặt quan chưởng ấn đạt lỗ
hoa xích giám sát triều đình ta. Thánh Tông chịu nhận quan giám
sát và dâng mọi sản vật quý địa phương, không tiến người. Qua
nám 1267, vua Nguyên lại đòi: Vua ta phải thân hành sang chầu,
vua phải cho con hay em sang làm con tin, kê nạp sô” dân trong
151
