Page 152 - Việt Sử Kỷ Yếu

nước, nạp binh dịch, thuế má. Sau lại còn đòi dẫn độ mấy người
Hồi Hột, nghi là người Tôhg, đòi công voi, hỏi về cột đồng Mã Viện
dựng ngày trước. Thánh Tông dùng mọi cách thoái thác, không
chịu, lại xin bãi quan giám sát, chỉ đặt quan dẫn tiến sứ (tựa như
đại sứ ngày nay). Vua Nguyên không nghe. Năm 1268, Hôd Lung
Hải Nha sang làm đạt lỗ hoa xích, Trương Đình Trân làm chức
phó. Hai người này cực kỳ kiêu ngạo, đòi đứng trên vua ta (Bắc sử
chép đòi ngang). Thánh Tông không chịu. Hai người tức giận bỏ về
nước. Người Nguyên trách ta không dùng lễ nhân vương đốì vối sứ
giá. Giấy tờ mấy lẳn đi lại không xong. Lê Đà và Đinh củng Viên
sang Nguyên biện bạch. Quan Nguyên nói: Người của thiên tử sai
đi dù chức nhỏ, xưa Khổng tử vẫn kê trên các vua chư hầu. Sứ ta
cãi: Quả quân đã được thiên tử phong vương, há không phải cũng
là vương nhân sao? Tình thế ngày nay đổi khác: Xưa thiên tử có
dất vạn dặm. chư h(ầu chỉ có đất trăm dặm, nên mới chịu ở dưới
người của thiên tử sai đi. Nay quả quân có đất ngàn dặm, chỉ dưới
thiên tử thôi. Sứ thần ta lại phản đôl sự gọi nước ta là Nam Man.
Rồi việc cũng thôi. Người khác được cử sang thay. Vua Nguyên đòi
hổi nhiều thứ. Bên ta vẫn cứ mềm mỏng nhưng ít chịu nhượng bộ.
Một mặt chỉnh đôn quân đội, rèn đúc vũ khí, đóng thuyền xe vận
tải, tích trữ lương thảo, chuẩn bị kháng chiến. Đại xá các tù phạm
nhưng những người trước đây hàng giặc, quân cũng như dân
không đưỢc hương ân huệ này.

VIỆC BANG GIAO VỚI NHÀ
NíỉlIYÊN DƯỚI TRIỂƯ NHÂN TÔNG
Nhân Tông lên ngôi, tiếp tục lo quôh phòng, chuẩn bị kháng
chiến chông quân xâm lăng, sai thiền sư Linh Đạt đi sứ qua
Champa và Chân Lạp, giả tiếng đi truyền giáo, thực sự bàn
chuyện hỢp tác cùng chông quân nhà Nguyên đang muôh mở rộng
đất đai... Có thể có giao dịch với Xiêm La, Miến Điện và các đảo
quổc bàn việc chông kẻ thù chung, sử chép: Có sứ giả Sách Mã
Tích (Mã Lai?) sang ta. Việc bang giao với nhà Nguyên gặp nhiều
Khó khăn, phức tạp hơn trước.
Nhân Tông lên ngôi, sai Lê Khắc Phục sang Nguyên xin
phong. Nguyên Thế Tổ sai Sài Xuân sang bắt lỗi lập vua không
xin phép. Sài Xuân cực kỳ kiêu ngạo, không giữ lễ phép, cưỡi ngựa
vào thắng Dương Minh. Lính canh ngăn lại. Y lấy roi ngựa đánh
vào đầu. Tướng quổc Trần Quang Khải đến sứ quán tiếp kiến,

152