Page 149 - Việt Sử Kỷ Yếu

giặc đuổi gấp. Tướng Phạm Cự Trích đem quân đến cứu giá. Vua
và Lê Phụ Trần chạy thoát. Phạm Cự Trích bị giặc giết.
Quân kỵ chạy đến Phù Lỗ, vừa qua cầu, Thái Tông sai phá
bỏ cầu đi. Giặc đuổi theo đến nơi, vướng sông, phải dò tìm chỗ
nông cho ngựa vượt qua, mất nhiều thì giò thì trong khi ấy, vua
tôi nhà Trần đã chạy đi đưỢc xa.
Quân thuỷ bộ rút về đến kinh thành Thăng Long thì tại đây
chưa kịp tập trung quân đội các nơi về mà giặc thì đuổi theo sát
đến Đông Bộ Đầu, nay là bến Hàng Than Hà Nội. Thế giặc hung
dữ, Thái Tông ra lệnh cho quân rút bỏ nơi này. Quân đội rút theo
dòng sông Hồng, đóng lại tại khúc Thiên Mạc thuộc huyện Đông
An, nay là phủ Khoái Châu, Hưng Yên.
Ngày 1 5 - 1 2 âl, quân Mông c ổ kéo vào trong thành. Chúng
thấy ba sứ giả sai đi trước còn bị trói, giam trong ngục; cởi trói ra
thì một người đã chết. Chúng tức giận, xua quân ra bắt giết hết
mọi người già, trẻ, trai, gái còn ở trong thành, không kể sự cướp
bóc của cải.
Thế nưốc gặp khó khán, Thái Tông đi thuyền nhỏ đến thuyên
Trần Nhật Kiêu hỏi kế. Nhật Kiểu viết hai chữ “nhập TôKg”. Hỏi
tình hình quân đội thì đã cho chiêu tập, chưa thấy về. Thái Tông
lại dời thuyền đến hỏi thái sư Trần Thủ Độ. Thủ Độ thưa; “Đầu tôi
chưa rơi xuông đất thì bệ hạ không phải lo ngại gì”. Thái Tông
nghe nói cứng cỏi vậy, trong lòng mới yên. Thủ Độ giữ chức tham
mưu trương cương quyết, do đã sắp đặt kế hoạch phá giặc, thu góp
các đạo quân từ miền trên xuông, một mặt tập hỢp thuỷ lục quân
các lộ về, mưu khôi phục kinh thành. Chỉ trong mấy ngày, quân
đội các nơi kéo về đông, thế lực nổi to. Quân ta phản công ngay lúc
giặc không ngờ.
Ngột Lương Hợp Đài sai hai sứ giả đến chiêu an. Thái Tông
tức giận giặc tàn sát dân Thăng Long, sai trói hai sứ giả, cho trở
về, đồng thòi tiến quân phá giặc. Ngày 24 - 12 âl, quân Mông c ổ
vừa mới chiếm đóng kinh thành được 9 ngày, Thái Tông cùng thái
tử Hoảng, Lê Phụ Trần, Trần Quốc Tuấn dẫn đại quân tiến đến
Đông Bộ Đầu, mở trận phản công quyết liệt. Giặc thua to, vội vã
bỏ kinh thành xuông thuyên chạy mãi ngược dòng sông trở về
nước. Giặc chạy đi quá đột ngột, quân ta không kịp bô" trí đón
đánh, mà quân đánh đuổi đằng sau cũng không bắt được gì.
Khi chúng qua trại Quy Hoá, chủ trại Hà Bống đem quân
binh người Thái ra đánh úp, giặc bị thiệt hại nhiều. Trên đường
149