Page 82 - Việt NamVăn Minh Sử

“Vùng phía Nam hán đào Đồ Sơn luôn luôn dược phù sa bồi dấp
dã không thể nào lại không như thể từ xưa. Nếu dể ỷ dốn sự thành lập cúc
lùiuị ven hiển mà ranh giới các làng cứ xếp thẳng hùng thẳng lớp thì thấy
dúm> như những miếng đất .xắn ra vù .xếp vào theo sự lớn rộng của dồng
hâm> Tuy nhiên, Gourou nói tiếp: “chúng ta khôníị dọc dược những
dâu hiệu mà dất liền mà rộng dã dặt ra, bài chúng ta không hiêr phải
mất hao nhiêu thời gian đểdư('mg ven hiển ấv thành hình
Trong sách khảo cứu giá trị của ông, ông có bản vẽ những đưòfng bờ
đê, khởi đầu là Hồng Đức năm 1471 lan dần ra biển là những đường đê năm
1830, 1899, 1927, 1934 để chứng tỏ đất mở rộng ra. Trong bản đồ còn ghi
địa điểm Thần Phù xưa là cửa biển, cùng với đường sông con nối sông Đáy
vào Thần Phù mà theo ông, người Việt đã dùng từ thế kỷ thứ V để liên lạc
với Thanh Hoá và cửa Đại An là cửa sông Đáy ra biển hồi xưa‘“*.
Để kết luận, ông viết: Chúng ta thực không được biết hờ hiển tiến ra
sao về trước thế kỷ XIX. Một sự kiện có thể chắc chắn dược lù từ 1470 đến
1830 dất liền ở Ninh Bình đã tiến ra hiển dược từ 10 đến 12 km (trung
hình là 3km mối thếkv). Vùng Đông Bắc sông Đáy nếu hờ hiển là ở Đại
An năm 1044 thì đất lán ra là 25 km trong 900 năm (trung hình 2,5km
mối thế kỷ); nếu hờ hiển là ở Quần Phương giữa thế kỷ XV thì đất lân ra
12,5km trong 300 năm (trung hình 4km mồi thế kỷ); nếu huyện Hưng
Nhân ở hờ hể năm 1000 thì đất lấn ra 40km trong 9 thế kỉ (trung hình
4km một thế ky).

Người ta đếm không dưới 24 đường thẳng tắp những vết tích đất lan ra biển trong
khu sông Trà Lý và sông Hồng. Đó là kể từ Tây Bắc xuống Đông Nam: ranh làng
Đức Hiệp (tống Cự Lâm, huyện Thư Trì, Thái Bình), làng Ngoại Lãng, (tổng Vô
Ngại) Mỹ Lộc (tổng An Điền), làng Văn Lâm (tổng Vó Ngại), làng Nguyệt Lãng
(tổng Nội Lãng), làng Thọ Lộc (tổng Bồng Điền), làng Huyền Trực (tổng Nội
Lãng), làng La Uyển (tổng Khê Kiều), hàng Bình Yên (tổng Khê Kiều), làng Tri Lai
(huyện Vũ Tiên, tổng Tri Lai), làng Tường An (tổng o Mễ), làng Đại Lai (tổng Tri
Lai), làng Đoan Túc (tổng Tri Lai), tỉnh Thái Bình , làng Lạc Đạo (tổng Lạc Đạo),
làng Tống Vũ (tổng Hội Khuê), làng Hội Khê (tổng Hội Khê), làng cổ Ninh (tổng
Xuân Vũ, phủ Kiến Xương), làng Luật Ngoại (tổng Xuân Vũ), làng Cao Bạt Lũ
(tổng Nam Huân), làng Phương Ngài (tổng Nam Huân), làng An Bồi (tổng An Bồi),
làng Phương Trạch (tổng Cao Mại), làng Lưu Phương (lổng Tân An), p. Gourou,
Sđd, tr 242.
*■’ Thần Phù, nơi vua Hùng được một ông già hướng dẫn để dưa quân vào Cửu Chân
dẹp giặc, sau khi thắng trận, không tìm thấy người, vua cho là Thần nhân và phong
là Áp Lãng Chân Nhân, thì không phải chí đến thế kỷ thứ V người Việt mới biết
dùng đường sông dào ấy.

86