Page 80 - Việt NamVăn Minh Sử

lan rộns ây không thể từ Phú Thọ lan vào, vì những lý do đã trình bày;
Cứu Chân xưa mới là hái khẩu, mới là địa bàn lý iưưng cho người tiền sử.
Nếu lại nhận thấy ràng người Mường có nhiêu đặc điểm của giống dân
Anhđônêdiêng ở vùng Nam Hải thì việc họ di dịch tới Cửu Chân dầu tiên
là điều chắc chắn, để rồi sau đó mới tiến dán về Phong Châu, nơi gốc tổ
thứ hai.
Không còn tài liệu nào dể tìm biết vì sao có việc di cư ấy. Chúng ta chi
đoán là có chuyện xích mích trong cuộc sống bộ lạc, Vcà kc phai ra đi đã
không phái kẻ mạnh mà là kẻ yếu kém và bại trận. Chính là những kẻ bị kẹt
giữa nhóm bộ lạc sơn cước và hải khẩu, nhũng kẻ đã chuyến hướng cuộc
sống về canh nông. Họ chạy di và tìm một chỗ dất mầu mõ' dc dung thân.
Họ không chạy xuôi xuống phía dưới vùng Cửu Chân ấy, vì phía
dưới dồng khô cỏ cháy, và quá xuống nữa chỉ có cồn cát. Họ dã ngược
hướng Nam tiến để tìm về Phong Châu và dồng bằng Bắc Bộ.

ĐỐNG BẰN(; BẮC BỘ

Không có tài liệu nàơ chi rõ bờ biến ở thời cổ ấy như thế nào Vcà đất
dã rộng tới đâu. Henri Maspéro trong bài khao về cuộc dô hộ An Nam
của nhà Đường (B.E.P.E.O, 11, 12, 1910, p.680) dã viết: “7V5/ í/ụ//g ý dê
qua ruột hèn vấn dề tìm hiếu dịu hình hờ hiên, vì khónq thứv rnột tài liệu
nào xưa hơn thế kỷ AV. Nhu'm> tới có thế chắc rằiìỉ> cũníỊ khôiìí> nên cho
sự hiến cdi đã diễn ra quá nhiều. Khỏmị thế căn cứ vào con sô' tăm> ítia
diện tích hiện thời của huvện Kim Sơn liav Tiền ìỉdi, tromt dó chi khoâmị
một thế k\’ sức người dã làm thay dổi dược nít nhiêu nhũưiỊ diều kiện
thiên tạo. Đường viên hờ hiển, níỊUÙi ta có thể khôi phục cho dầu thc k\'
XV dã không khúc nhiều với dường à dầu thế kv thứ XỈX, trước khi có
nhữmt CÔ IỈÍỈ túc của N^uxễn Công Trứ, và ở một vùi mn duửng ấv vẫn lại
còn dũng như ngàv na\' nữa. Khàng có /Ý’ nào dểdochì rằng ở những thời
k\ lịch sử cũ, phía dưới dồng hằng dã là một hdi vịnh và cà doán như
người ta thường nói là ỉỉù Nội hax Hưng Yên dã có hồi ớ hên hờ hiển ”.
Tuy nhiên, theo Pierre Gourou trong sách Người dân quê ở dồng
hằng Bắc Bộ thì.' “sự tăng gia diện tích dát ở Ninh Bình rất nhanh chóng
hãy giờ lại không thể dã không từng nhanh chóng như thế à thời cổ. Nếu
sự tiến ra hiển dồng loạt là ỈOkm, một tịìếkx thì quả là Hà Nội cách hiến
lOS km dã ở hên hờVịnh Bắc Bộ truYtc 12 tlìếkx. Bây gUy. khu tập trung
sự tăng gia diện rích là ơ vùng Lạch Giang và hiên giới Thanh Hoá.
Nhưng nếu díít phù sa tích lux vào Kim Sơn rồi trải ra khắp vùng hờ hiên
từ Đỗ Srm dến Thanh Hoá thì quả là dất liên ra hiên chậm lắm, khoang
Ikm một thê kx thỏi.
84