Page 42 - Việt NamVăn Minh Sử

Nhìn chung, khu vực của họ định cư là một dải đất dài 200km rộng
từ 30 tới 65 km nằm ép ở giữa khu vực người Việt ở đồng bằng và người
Thái ở vùng núi cao hơn.
Năm 1904, người ta thống kê tại Hoà Bình thấy có 97 tiểu khu được
cai trị bởi 82 quan Lang có quyền thế tập và 15 ông do dân bầu. Trons số
ấy có một người đàn bà 60 tuổi làm quan Lang vì quyền thế tập ở Du
Nghiệp, châu Lạc Sơn, từ năm 1868, Người ta ước lượng khoảng 500
người nam có thể được, nối dòng giữ chức quan Lang. Xem vậy thì thấy
rõ người Mường còn ở đông đảo hơn ở phía Nam, từ Thanh Hoá đến Hoà
Bình. Ra dần dần tới Phú Thọ thì đã thưa thớt.
Nếu quả họ là người Việt cổ, thì nơi định cư đầu tiên của họ phải là
ở Cửu Chân chứ Phong Châu là nơi không thích hợp cho cuộc sống du
mục chài lưới, một nơi khổ sở và bất dĩ lắm mới phải tới ở, một nơi chỉ
sau này chuyển sang canh nông mới sống được, còn chưa biết kỹ thuật
canh tác thì quả là thiếu hầu hết điều kiện để sống. Tại sao vậy?
Nếu ta lưu ý đến tập tục sống bộ lạc, ta tất đoán ra để có giả thuyết
là đã có một cuộc đánh nhau kịch liệt giữa các nhóm bộ lạc ở Cửu Chân
mà nhóm thắng trận thì ở lại, còn nhóm yếu kém và thua trận phải chạy
mãi vể tận vùng Phong Châu ấy.
Bởi vậy có sự chia ra Giao Chỉ miền Nam và Giao Chỉ miền Bắc
trong cùng một nền vãn minh Văn Lang.

42