Page 186 - Việt NamVăn Minh Sử

Vua Hán mật truyén phái dùng mưu hơn là võ lực. Phục Ba tướna
quán đóng quàn ở Mã Giang giữ thế cố thủ. giá sai một đạo quân từ Bảo
Lạc (Cao Băng) đến đóna 0 Đại Man vùng Thập Lục Châu (Tuyên
Quana) hư truyền sắp đánh các đạo trên. Hai Bà liền phái Thánh Thiên
hoả tốc đem binh lên cứu vùna thượng du. Mã Viện liền tấn còna naay
vào bản doanh của Hai Bà khi dó lì dề phòna và thực lực không dầy đủ
lăm. Hai bên dánh nhau suôi ngày dêm. Quân Hán mỗi phút một đông,
trùng trùng diệp diệp. Thánh Tliicn tới thượng du nghe Hai Bà bị nguy bách
ở miền trung châu lién vội quay về giải vây. Tới thành Ái Châu, huyện
Tliạch Đầu, phủ Thiệu Thiên thì gặp Hai Bà bại trận vừa lới nơi, Công chúa
dàn quàn ngăn địch. Hai Bà chạy đến xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ, tinh
Son Tây. thế bức quá liền nháy xuống Hát Giang (chỗ sông Đáy chảy vào
sông Nhị) giữa ngày mồng 6 tháng 2 năm Quý Mão (43).
Theo Maspéro, tướng phụ lá của Mã Viện là Lưu Lang được Mã
Viện giao quyền tiếp chiến với Hai Bà luôn nửa năm trời. Hai Bà chống
khỏng nổi lui về Cấm Khê hay Kim Khê rồi bị bắt và bị chính pháp với
mấy ngàn tù binh, thủ cấp gửi về Lạc Dương.
Thám Hoài Viễn trong Nưm Việt Chí thì chép rằng Hai Bà bại trận
chạy vào hang Kim Khê thuộc Tây Nam Mê Linh, phủ Vĩnh Tường.
Ta thấy Mã Viện cho quân mo rừng phá núi, triệt hạ hơn ngàn dặm
cay coi de láy dường sang dánh Hai Bà, hậm hoẹ và phách lối theo cái
thói lố lăng chí với mục dích đến nơi thì quân và dàn của Hai Bà phải lạy
phục xuống dê xin hàng hêt. Vậy mà quân dân ấy nhất định không, còn
cầm cự hàng nửa năm tròi, và dánh cho cũng phần nào sứt mẻ. Quả thực
nếu không có bọn lại thuộc trò cờ ở các huyện thành ngăn trở và khắp nơi
dều vây quân Hán lại mà dánh thì chưa chác Mã Viện đã tháng dưực.

CỘ I ĐổiN(; MÃ VIỆN
Vẫn quen gọi là cột dồng Đông Hán. Sau khi hại được Hai Bà, Mã
Viện ruổi ngựa di khắp các huyện lùng bát và giết hại nốt những tù
trưởng đã theo Hai Bà khơi nghĩa.
Hãn tịch thu hết trống dồng đổ minh chứng sự tước doạt hết quyền
của các lù trưởng. Nhưng dộc hiểm nhất, khinh mạn nhất là hắn dùng
châì dồng cúa những vật nổi tiêng thiêng liêng ấy làm trò chơi cho hán, là
đúc một con ngựa kiều"’

Hận Hán L/ííí'quyên .54 chép: Viện cưỡi ngựa giỏi, phân biệt giỏi những danh mã.
khi sang đánh Giao Chí. ông đã lượm được Irống đồng Lạc Việt, bèn điìc hình ngựa
(Viện háo kv, ihiện biệt danh mã, chinh Giao Chi, dắc Lạc Việt cổ, nài chú vi mã thức).
19.5