Page 181 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 181
Việc hắn hạ sát 7’hi Sách'" làm cho Hai Bà Trims; nổi lên, và lập tức
co thành trì theo imay đế đuổi hăn chạy vồ Tìiu chi là một việc tất
nhicn xay ra mà thôi.
HAI BA TRLINCỈ
Khôno thể hiểu một cách duy vật máy móc vé nghĩa cử của Hai Bà
đcã chỉ do sự ctụng chạm dến quyền lợi quý tộc như Lương Đức Thiệp viết
trong sách Xã Ììội Việt Nam:
"Vân minlì Trun^ Quốc cìược cliíiìli qu\'cn hảo hộ, thám nhập .xã
hội Việt Nam npùy một thèm đậm mãi. Phoníị tạc cổ .XIta của n y it ủ i Việt
Nam (lan dần hích thê. Tiiv vê iu}i trị các c/iian lai Tàn VIUI Itiữ lìíịnyèn
chế dộ phonị> kiến của dân hán .xứ. .Sony í>ặp lúc Trnny Qiùíc có loạn
Vifo’ni> Mãng, nhiên (pian lai trnny thành với nhà Hán, dem yia (Ịiixến
chạy irìni .saiỉíỊ dcĩl Giao Chỉ, yiíip qnan thái thú Tích Qnanq mó' trnửnq
Hán hoe, dạx cách cày hứa và cúc lẻ n\ịhi cho dân bdn .xứ dê' lùm l(/i khi
írnxèn há văn minh Tniny Qiuic cho có hiện qnd.
Bnối dần dẳny C ííp qnx t()c bàn .xứ (Lạc luỉn, Lạc tưó’nv,ì klưhií’ phdn
dối nhữny cnoc cãi cách cíx vì qiixền l(/i thê tập của ho kh()m> bị phạm
tới. Nhitny khi các qnan lại Tàn dinh can thiệp luhì vào qnxên nội tri của
ho như (lịnh lựa chon npiaYi bdn .xứ, dể UỊip nưỳt lUịạclì qiian lại ha cáp và
một d(}i quân thiCnuị trú, khiên số mtưíYi thoát /v hệ tlnniy phong kiến
moí ìUịùx nựìt íhhìg, ho so' qitxẽn lực bị thán (loạt, bèn níỊíini nyầm clunig
lại và chỉ d(fi co’ h()i (lẽ nổi loạn.
Năm Giáp N ìị() (34) vna Qnanv, Vã nhà Hán sai 7V3 Định líini Thái
thú qiuìn Giao Chỉ.
Chinh trị hà khắc ciìa ho Tô làm I K Ì Ì I(')IU’ cùm phần cùa dân bdn
.xứ. Các tâm> 1(')'P (lên ninôn nổi biìny lên. Phái qnv t()c n n n h ì báo vệ
(pixên tơi của mình dưo'c vẹn toàn. Dân yian bị áp bức miuhì vừng (lcỊx
phá bó cá ách d() hộ líĩn ách phong kiến. Những thể tực chưa tàn cùa .xã
h(ội ílỉị t()c nuhi hệ càng miưhì tr(h' dậx. Lừa loạn ấp ít moi tư/i dang ch(')'
dê bùng clìáx.
Giẽt Thi Sách, Tí) Định mong (l()n áp (lỉí'()'c ngax từ dầu mầm loạn
do phái qnv t()c bdn .xứ gày nên, phái có lực nhất trong .xã h()i Việt Nam
thíYi b(íy gi('f. Song sức (loàn kết cha phái qirv t()c hiến chiến và tranh
giành nhan klìhmg thực hiện dit'o'c.
Thi Sách họ Thi tên Sách hav lên là dlii nià khôiiii bicl họ, có bị gièt hay không,
irong sự kiện lịcli sứ Hai Bà Ti ung khới nghĩa chì ià một chi liêì không quan trọng
190